• Lục vị địa hoàng hoàn – Bài thuốc Đông y giúp bổ thận, dưỡng âm, điều hòa cơ thể

• Điều trị thoái hóa đốt sống cổ từ gốc với bài thuốc Đông y

Trong Đông y, bạch đàn (tên khoa học Eucalyptus globulus) là dược liệu có vị cay, tính ấm, mùi thơm nồng, quy vào kinh phế và tỳ. Các bộ phận thường được sử dụng làm thuốc gồm lá và tinh dầu chiết xuất từ lá. Vị thuốc này nổi tiếng nhờ khả năng kháng khuẩn, tiêu viêm, trừ ho và làm thông mũi, được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý về đường hô hấp như viêm phế quản, cảm cúm, ho gió, ho khan, sổ mũi, nghẹt mũi.

Theo bác sĩ y học cổ truyền, tinh dầu bạch đàn có tác dụng sát khuẩn mạnh nhờ chứa thành phần cineol (eucalyptol) – một hoạt chất tự nhiên giúp tiêu viêm, long đờm, giảm đau và làm sạch không khí. Khi được hít vào, tinh dầu bạch đàn kích thích dịch tiết ở phế quản, giúp loãng đờm, giảm ho, thông khí quản. Trong các bài thuốc cổ truyền, bạch đàn thường được dùng kết hợp với bạc hà, tía tô, gừng hoặc xuyên tâm liên để chữa cảm mạo, viêm họng, ho có đờm và đau đầu do phong hàn.

Ngoài ra, bạch đàn còn được sử dụng trong các bài thuốc xoa bóp trị đau nhức xương khớp, bong gân, bầm tím nhờ tính ấm và khả năng hoạt huyết. Dầu xoa bạch đàn thoa ngoài da giúp tăng tuần hoàn máu, giảm co cứng cơ và đau mỏi sau vận động. Với đặc tính kháng khuẩn, khử mùi và xua đuổi côn trùng, tinh dầu bạch đàn cũng được dùng trong chăm sóc nhà cửa, xông hơi giải cảm và vệ sinh không gian sống an toàn.

Theo thầy cô giảng dạy ngành bác sĩ y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, bạch đàn là ví dụ điển hình cho sự giao thoa giữa Đông y và y học hiện đại. Trong giảng dạy, thầy cô thường nhấn mạnh rằng tinh dầu bạch đàn thể hiện rõ nguyên lý “khu phong, tán hàn, hóa đờm, chỉ khái” trong lý luận y học cổ truyền. Các sinh viên ngành bác sĩ y học cổ truyền được khuyến khích nghiên cứu sự kết hợp giữa dược tính cổ truyền và khoa học hiện đại để phát triển sản phẩm trị liệu và chăm sóc sức khỏe tự nhiên.

Các nghiên cứu hiện đại chứng minh, tinh dầu bạch đàn có khả năng ức chế nhiều loại vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp như Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae và Haemophilus influenzae. Ngoài ra, bạch đàn còn giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và giảm stress nhờ hương thơm dễ chịu tác động tích cực lên hệ thần kinh trung ương. Một số sản phẩm hiện nay như dầu gió, thuốc ho, viên ngậm, nước súc miệng… đều có thành phần tinh dầu bạch đàn nhằm tận dụng tối đa dược tính tự nhiên của loài cây này.

Tuy nhiên, khi sử dụng bạch đàn cần lưu ý về liều lượng và đối tượng sử dụng. Không nên dùng tinh dầu nguyên chất bôi trực tiếp lên da trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai, vì có thể gây kích ứng. Khi dùng để xông hơi hoặc hít mũi, chỉ nên dùng vài giọt pha loãng với nước nóng để tránh quá liều.

Bạch đàn trong Đông y là vị thuốc đa năng, vừa có tác dụng tiêu viêm, giảm ho, trừ đờm, vừa giúp khử khuẩn và cải thiện hô hấp. Khi được dùng đúng cách dưới sự hướng dẫn của bác sĩ y học cổ truyền, bạch đàn không chỉ là dược liệu trị bệnh mà còn là liệu pháp tự nhiên giúp bảo vệ sức khỏe, thanh lọc không khí và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.