Các phương pháp trị mẩn ngứa hiệu quả theo Y học cổ truyền

Mẩn ngứa và cái nhìn của Đông y

Trong y học hiện đại, mẩn ngứa thường được lý giải là phản ứng dị ứng của cơ thể đối với các tác nhân bên ngoài (hóa chất, bụi bẩn, phấn hoa, lông thú) hoặc do rối loạn bên trong (căng thẳng, bệnh lý gan thận, thay đổi nội tiết). Theo Đông y, mẩn ngứa được xếp vào các chứng bệnh như Dương phong, Thủy giới, Huyết cam.

Một số nguyên nhân chính theo Đông y có thể kể đến:

- Phong nhiệt: Tà khí từ môi trường bên ngoài (gió, nóng) xâm nhập vào da.

- Huyết nhiệt: Chế độ ăn uống không hợp lý, sử dụng nhiều đồ cay nóng, chất kích thích làm sinh nhiệt, đốt cháy tân dịch và gây huyết nhiệt.

- Can thận âm hư: Chức năng gan, thận suy giảm làm cơ thể không đào thải được độc tố, dẫn đến tích tụ và bộc phát ra ngoài da.

- Tỳ hư thấp trệ: Chức năng tỳ vị suy yếu làm cơ thể sinh ra độ ẩm, gây ứ trệ và mẩn ngứa.

Bài thuốc Đông y: Liệu pháp từ dược liệu tự nhiên

Thay vì chỉ tập trung vào việc giảm triệu chứng, các chuyên gia về Đông y hướng đến việc điều trị căn nguyên, cân bằng lại âm dương và loại bỏ tà khí. Dưới đây là một số bài thuốc được áp dụng phổ biến:

1. Bài thuốc "Khu phong, trừ thấp, thanh nhiệt":

- Nguyên liệu: Đương quy 30g, Khổ sâm 30g, Bạc hà 20g, Sà sàng tử 20g, Địa phu tử 30g, Bạch tiên bì 20g, Băng phiến 10g.

- Cách thực hiện: Các vị thuốc được sơ chế sạch, cho vào nồi sắc với khoảng 2 lít nước. Đun sôi kỹ trong 20 phút rồi chắt lấy nước. Hòa nước thuốc với nước nguội vừa đủ ấm. Dùng để ngâm rửa vùng da bị mẩn ngứa trong khoảng 20-30 phút mỗi ngày, thực hiện 1-2 lần.

- Tác dụng:

+ Khổ sâm, Bạch tiên bì, Sà sàng tử, Địa phu tử: Có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, diệt khuẩn, làm dịu da.

+ Đương quy: Dưỡng huyết, giúp cải thiện tình trạng huyết hư gây ngứa.

+ Bạc hà: Khu phong, làm giảm cảm giác ngứa nhanh chóng.

2. Bài thuốc "Dưỡng huyết, giải độc, tiêu phong":

- Nguyên liệu: Bạch tật lê 100g, Thương nhĩ tử 100g, Dạ giao đằng 200g, Kinh giới 30g, Sà sàng tử 20g.

- Cách thực hiện: Sắc các vị thuốc với khoảng 2-3 lít nước trong 20 phút. Dùng nước này để tắm hoặc ngâm rửa vùng da bị ngứa.

- Tác dụng:

+ Bạch tật lê, Kinh giới: Khu phong, chỉ ngứa, làm giảm các nốt mẩn đỏ.

+ Dạ giao đằng: Giúp an thần, dưỡng huyết, hỗ trợ điều trị ngứa do căng thẳng, mất ngủ.

+ Thương nhĩ tử: Có tác dụng giải độc, hỗ trợ tiêu viêm.

3. Bài thuốc "Thanh nhiệt, giải độc gan":

- Nguyên liệu: Kinh giới 30g, Cam thảo 20g, Đại hoàng 20g, Địa du 20g, Khổ sâm 30g.

- Cách thực hiện: Sắc các vị thuốc với nước, lấy nước cốt để uống. Hoặc sắc để ngâm rửa da.

- Tác dụng:

+ Đại hoàng, Địa du, Khổ sâm: Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ chức năng gan.

+ Cam thảo: Giúp điều hòa các vị thuốc, giảm độc tính.

Phòng ngừa và chăm sóc da

Để đạt được hiệu quả tốt nhất, việc điều trị bằng Đông y cần kết hợp với chế độ sinh hoạt và chăm sóc da hợp lý.

- Chế độ ăn uống: Hạn chế các thực phẩm dễ gây dị ứng (hải sản, đậu phộng, trứng), đồ cay nóng, chất kích thích (rượu bia, cà phê). Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi để bổ sung vitamin, tăng cường sức đề kháng.

- Giữ ẩm cho da: Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không chứa cồn, hương liệu để bảo vệ hàng rào tự nhiên của da.

- Tránh gãi: Việc gãi mạnh có thể gây tổn thương da, dẫn đến nhiễm trùng, sẹo và làm tình trạng ngứa trở nên nghiêm trọng hơn.

- Lựa chọn trang phục: Mặc quần áo mỏng, rộng rãi, làm từ chất liệu cotton để thấm hút mồ hôi tốt, tránh cọ xát vào vùng da bị tổn thương.

- Kiểm soát stress: Thực hành các bài tập thư giãn như yoga, thiền, hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân để giảm căng thẳng, giúp cơ thể điều hòa tốt hơn.

Lời khuyên quan trọng: Mặc dù các bài thuốc trên được sử dụng rộng rãi, việc điều trị bằng Đông y cần có sự tư vấn của thầy thuốc có chuyên môn. Các chuyên gia từ Trường Đại học Lương Thế Vinh lưu ý thể trạng mỗi người bệnh là khác nhau, việc sử dụng đúng bài thuốc, đúng liều lượng mới mang lại hiệu quả cao nhất và đảm bảo an toàn. Nếu mẩn ngứa kéo dài không dứt, bạn nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.