Hoàng Liên Thang – Bài thuốc điều hòa tràng vị, trị hàn nhiệt xen kẽ

Thành phần của Hoàng liên thang

• Hoàng liên: 4 – 6g

• Bán hạ: 8 – 12g

• Cam thảo (nướng): 4g

• Can khương: 4 – 8g

• Quế chi (hoặc Nhục quế): 4 – 12g

• Nhân sâm (hoặc Đẳng sâm): 8 – 16g

• Đại táo: 4 – 6 quả

Cách dùng

Mỗi ngày dùng 1 thang, sắc uống, chia làm 2 lần.

Công dụng

Hoàng liên thang có tác dụng điều chỉnh chức năng của tràng vị, giúp cân bằng âm dương, hàn nhiệt trong cơ thể.

Chủ trị

• Ngực đầy tức, phiền nhiệt

• Khí nghịch gây buồn nôn

• Đau bụng, bụng sôi, tiêu chảy

• Rêu lưỡi trắng hoạt, mạch huyền

Giải nghĩa bài thuốc

Hoàng liên thang được phối ngũ khéo léo để xử lý tình trạng hàn nhiệt xen kẽ.

• Hoàng liên: thanh nhiệt, tả hỏa.

• Can khương, Nhục quế: ôn trung, tán hàn.

• Nhân sâm, Cam thảo, Đại táo: ích khí, điều hòa tỳ vị, hỗ trợ khử tà.

• Bán hạ: hòa vị, chỉ nôn.

Sự kết hợp giữa Hoàng liên (thanh nhiệt) và Can khương (tán hàn) tạo nên thế “tân khai khổ giáng”, vừa công vừa bổ, vừa khu tà vừa bảo vệ chính khí. Đây là đặc điểm độc đáo giúp bài thuốc ứng dụng rộng rãi trong điều trị các chứng bệnh do hàn nhiệt lẫn lộn.

Theo các Bác sĩ Y học cổ truyền, Hoàng liên thang không chỉ có giá trị trong điều hòa tràng vị mà còn là minh chứng rõ rệt cho tư duy biện chứng luận trị của Đông y – tức điều trị dựa trên tổng thể, nhìn nhận mối quan hệ giữa hàn và nhiệt trong cơ thể.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã, chuyên gia trong lĩnh vực Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, cho rằng: “Sự phối hợp giữa vị thuốc thanh nhiệt và tán hàn trong Hoàng liên thang là một sáng tạo lớn của cổ nhân. Đây là bài học quý về cách dung hòa hai mặt đối lập trong điều trị, vừa giải quyết triệu chứng, vừa củng cố tạng phủ”.

Hoàng liên thang là bài thuốc cổ phương kinh điển, có giá trị lâm sàng cao trong việc điều hòa tràng vị, trị chứng hàn nhiệt xen kẽ. Ngày nay, dưới sự nghiên cứu và ứng dụng của các Bác sĩ Đông Y, bài thuốc tiếp tục khẳng định giá trị trong thực tiễn điều trị, đồng thời mở ra hướng tiếp cận toàn diện hơn cho việc chăm sóc sức khỏe bằng Y học cổ truyền.