• Nấm đại hoàng: Vị thuốc Đông y quý hỗ trợ điều trị bệnh

• Cây binh lang trong Đông y: Vị thuốc quen thuộc từ quả cau Việt Nam

Cây bình vôi, tên khoa học là Stephania glabra, là một loại dây leo thường mọc ở vùng núi thấp và trung du nước ta. Điểm đặc trưng của cây là phần củ phình to như cái bình, chứa nhiều dược chất quý. Từ lâu, dân gian đã sử dụng củ bình vôi làm thuốc an thần, chữa mất ngủ, giảm lo âu và đau đầu. Trong Đông y, bình vôi được xem là một trong những vị thuốc có tác dụng ổn định hệ thần kinh, giúp thư giãn cơ thể và cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên.

Theo y học cổ truyền, củ bình vôi có vị đắng, tính hàn, quy vào các kinh can và tâm. Tác dụng chính là an thần, trấn kinh, tiêu độc và hỗ trợ hạ huyết áp. Người xưa thường dùng củ bình vôi phơi khô, tán bột hoặc ngâm rượu để chữa các chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh, hoa mắt, chóng mặt và đau dạ dày do stress. Ngoài ra, một số bài thuốc dân gian còn sử dụng bình vôi trong điều trị co giật, cảm xúc bất ổn và chứng hồi hộp tim nhanh.

Các nghiên cứu hiện đại đã chứng minh trong củ bình vôi có chứa hoạt chất alcaloid, đặc biệt là L-tetrahydropalmatine (THP) – một hợp chất có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, giúp an thần, giảm lo âu và hỗ trợ giấc ngủ sâu. Nhờ vậy, bình vôi thường được dùng để bào chế thành thuốc trị mất ngủ hoặc hỗ trợ giảm căng thẳng ở người cao tuổi. Tuy nhiên, do dược tính mạnh, người dùng cần tuân thủ liều lượng và nên có sự hướng dẫn của bác sĩ y học cổ truyền để đảm bảo an toàn, tránh tình trạng lạm dụng dẫn đến mệt mỏi hoặc tụt huyết áp.

Theo như các thầy cô giảng dạy ngành Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, bình vôi là dược liệu quý có tính ứng dụng cao trong lâm sàng, đặc biệt trong điều trị các chứng bệnh liên quan đến thần kinh và tim mạch. Các thầy cô cho biết, khi phối hợp bình vôi với những vị thuốc như táo nhân, viễn chí, long nhãn hoặc liên tâm, bài thuốc sẽ tăng hiệu quả an thần, giúp ngủ ngon và điều hòa khí huyết. Đây là một trong những nguyên tắc cơ bản trong Đông y: dùng nhiều vị thuốc hỗ trợ nhau để đạt hiệu quả tối ưu mà vẫn đảm bảo sự cân bằng trong cơ thể.

Không chỉ có tác dụng an thần, cây bình vôi còn được sử dụng để hạ sốt, giảm đau, giải độc và hỗ trợ tiêu hóa. Ở một số vùng, người dân còn dùng lá và thân cây để nấu nước uống thanh nhiệt, giải khát. Tuy nhiên, củ bình vôi là bộ phận có hoạt chất mạnh nhất, do đó thường được thu hái và chế biến cẩn thận trước khi sử dụng. Việc phơi khô, sao vàng hoặc ngâm rượu là những cách phổ biến giúp giảm bớt độc tính tự nhiên và giữ được dược tính ổn định.

Trong cuộc sống hiện đại, khi áp lực công việc và căng thẳng ngày càng nhiều, các bài thuốc an thần tự nhiên từ bình vôi đang được quan tâm trở lại. Nhiều người lựa chọn bình vôi như một phương pháp an toàn thay thế thuốc ngủ tổng hợp, nhờ ưu điểm không gây nghiện, không mệt mỏi sau khi tỉnh giấc và có tác dụng lâu dài. Việc kết hợp uống trà bình vôi hoặc sử dụng cao chiết từ dược liệu này mỗi ngày giúp cải thiện giấc ngủ, giảm lo âu và tăng cường trí nhớ.

Từ những giá trị dược lý đến ứng dụng thực tiễn, có thể khẳng định rằng cây bình vôi là món quà quý từ thiên nhiên dành cho sức khỏe tinh thần con người. Khi được sử dụng đúng cách, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia Đông y, bình vôi không chỉ giúp an thần mà còn góp phần nuôi dưỡng sự cân bằng, đem lại tinh thần minh mẫn và giấc ngủ yên lành.