Cây kiến cò, còn được biết đến với tên gọi khác là bạch hạc hoặc nam uy linh tiên, là một loại thảo dược phổ biến được sử dụng trong điều trị nhiều bệnh lý thông thường như tiểu đường, hắc lào, cao huyết áp và eczema.
Hôm nay hãy cùng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về chủ đề này nhé!
Cây bạch hạc thuộc họ Ô rô
Cây kiến cò thường mọc thành bụi, với rễ chùm và thân cây thường có 6 gốc tròn. Bề mặt của thân cây non và lá có lông nhỏ mịn.
Cây kiến cò có lá mọc đối xứng qua thân, lá dạng hình trứng, thuôn dài. Lá có bề mặt phía trên nhẵn, trong khi phía dưới có lớp lông mịn.
Cây kiến cò có hoa mọc thành xim ở đầu cành, ngọn thân hoặc ở nách lá. Hoa có màu trắng, hình dáng giống như con hạc đang bay, từ đó cây cò còn được gọi là bạch hạc. Hoa thường nở vào tháng 8.
Quả của cây kiến
Cây kiến cò thường mọc hoang chủ yếu ở miền Bắc Việt Nam. Loài cây này cũng phân bố nhiều ở Ấn Độ, Malaysia và phía Đông Châu Phi.
Rễ cây kiến cò và lá thân thường được sử dụng để chế biến thành thuốc. Cả rễ và lá có thể được sử dụng tươi hoặc phơi khô, đều có tác dụng tốt. Rễ kiến cò khi tươi có thể bẻ đôi để lâu sẽ chuyển sang màu đỏ.
Thời gian thu hái dược liệu cây kiến cò thích hợp nhất là vào tháng 8 và trong mùa đông. Sau khi thu hái, cây kiến cò có thể được chế biến bằng cách rửa sạch và sử dụng tươi, phơi khô hoặc ngâm vào rượu, nấu thành cao.
Trong cây kiến cò có chứa thành phần hóa học chủ yếu chứa anthranoid, một loại chất tương tự như acid frangulic và acid chrysophanic.
Theo y học hiện đại nghiên cứu về tính chất dược lý của cây kiến cò, các nhà khoa học đã kết luận rằng nhờ khả năng chống oxy hóa, cây kiến cò có hiệu quả trong việc điều trị các bệnh liên quan đến thoái hóa thần kinh như bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer, bệnh Huntington, đột quỵ và chứng mất trí nhớ. Ngoài ra, cây kiến cò còn có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh, tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ điều trị ung thư và huyết áp cao.
Ngoài ra, trong cây kiến cò còn chứa nhiều hoạt chất giúp kháng viêm, chống nấm và kháng virus vi khuẩn một cách hiệu quả. Sản phẩm từ rễ, thân và lá của cây kiến cò thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da như ghẻ, hắc lào, chàm và các vấn đề liên quan.
Cây kiến cò cũng có tác dụng giảm sự tích tụ chất béo trong gan, hạ mỡ máu và ngăn ngừa béo phì. Đặc biệt, cây kiến cò còn được biết đến với khả năng tiêu diệt muỗi và một số loại côn trùng khác.
Dựa trên các thử nghiệm lâm sàng, cây kiến cò đã được chứng minh có ảnh hưởng tích cực đến độ nhạy của insulin ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Cây kiến cò chữa đau nhức xương khớp theo y học cổ truyền
Theo y học cổ truyền, cây kiến cò có vị ngọt, tính bình và được sử dụng để trừ phong thấp, chữa đau nhức xương khớp do lạnh với hiệu quả cao.
Lá kiến cò được sử dụng trong việc chữa trị lang ben, hắc lào và eczema
Chuẩn bị: 200g lá và thân cây kiến cò được thái nhỏ và giã nát, sau đó ngâm trong 100ml cồn 70 độ trong khoảng 7 đến 14 ngày. Dung dịch sau đó được lọc và bôi trực tiếp lên vùng da bị bệnh. Nên thực hiện việc bôi 2 đến 3 lần mỗi ngày, liên tục trong 2 đến 3 ngày để thấy hiệu quả. Ngoài ra, có thể sử dụng 100g rễ kiến cò theo cách tương tự để đạt được kết quả tốt.
Cây kiến cò cũng được sử dụng để điều trị đau nhức xương khớp và đau dây thần kinh tọa do lạnh:
Chuẩn bị: Phối hợp 12g lá và thân kiến cò (hoặc 8g rễ) với các thành phần như lá lốt, sơn thục, rễ cỏ xước, cẩu tích, quế chi, ngải cứu, và trần bì. Sắc với 2 lít nước và uống trong ngày. Dùng 10 - 12 ngày liên tiếp để thấy rõ sự giảm đau. Trong trường hợp đau nhức do nhiễm phong hàn thấp, nên kết hợp với thổ phục linh, hy thiêm, ké đầu ngựa, và kim ngân hoa.
Lá kiến cò cũng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường và tăng huyết áp:
Chuẩn bị: 20g lá kiến cò phơi khô sau đó đun với 3 bát nước cho đến khi còn 1 bát nước và uống. Cách này cũng giúp giảm béo và hạ mỡ máu nếu sử dụng đều đặn.
Chữa bệnh lao phổi:
Chuẩn bị: 20g lá kiến cò và thân được sắc với 3 bát nước và thêm một chút đường, sau đó uống hàng ngày cho đến khi bệnh đỡ.
Rễ kiến cò cũng được sử dụng để chữa bệnh Alzheimer và Parkinson:
Chuẩn bị: bằng cách phơi trực tiếp dưới nắng gắt, sau đó sắc với 3 bát nước và uống mỗi ngày để cải thiện tình trạng bệnh.
Kiến cò là một dược liệu có lợi cho sức khỏe và khá an toàn khi sử dụng. Tuy nhiên, giống như các loại dược liệu khác, kiến cò cũng có thể gây ra các tác dụng phụ nếu không sử dụng đúng cách. Để sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả, quan trọng để tuân thủ các nguyên tắc sau:
Không nên sử dụng cây kiến cò để điều trị lâu dài ở những người mắc bệnh tiểu đường hoặc cao huyết áp.
Đối với người cao tuổi và trẻ em, cần thận trọng và chỉ sử dụng khi có chỉ định và hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa.
Bắt đầu với liều dùng thấp và tăng dần để kiểm soát các tác dụng phụ có thể xảy ra. Khuyến cáo bắt đầu với nửa liều lượng quy định.
Tránh lạm dụng thuốc để tránh nguy cơ ngộ độc.
Thận trọng khi sử dụng ở phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
Đây là những thông tin cơ bản về cây kiến cò, bao gồm đặc điểm nhận dạng và các công dụng trong điều trị bệnh. Đề nghị tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng cây kiến cò để điều trị bệnh, để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho sức khỏe.
Bộ Y tế đang dự thảo Thông tư quy định tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp Y sĩ đa khoa. Trong đó, Bộ Y tế đề xuất trình độ đào tạo của chức danh y sĩ hạng IV là cao đẳng y sĩ, xếp lương viên chức A0.
Khi bị bong gân chân, nhiều người tìm đến các loại lá thuốc Y học cổ truyền để hỗ trợ giảm sưng, giảm đau và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Vậy nên chọn loại lá nào để đắp cho hiệu quả và an toàn?
Quýt gai là loài cây mọc hoang quen thuộc ở vùng đồng bằng, trung du Việt Nam, được dân gian tin dùng như một vị thuốc y học cổ truyền quý. Từ rễ, lá, thân đến quả, quýt gai mang lại nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả, an toàn và dễ áp dụng.
Tang bạch bì – phần vỏ rễ của cây dâu tằm – là một vị thuốc được sử dụng lâu đời trong Y học cổ truyền. Không chỉ nổi bật với khả năng hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh mãn tính, dược liệu này còn đóng vai trò trong việc điều hòa cơ thể, giúp an thần, tiêu viêm và tăng cường tuần hoàn khí huyết.
