Cây Khế không chỉ làm thực phẩm mà còn được sử dụng vào trong các bài thuốc y học cổ truyền chữa nhiều bệnh như ho, viêm họng, dị ứng mẩn ngứa, cảm nhức đầu, tiểu buốt, mụn nhọt và làm mát huyết, giải nhiệt.
Hãy cùng tìm hiểu về những công dụng tuyệt vời của loại thảo dược này nhé.!
Cây Khế là gì?
Cây Khế
Cây khế có hai loại là khế chua và khế ngọt. Cây Khế chua có tên gọi khác như khế ta, khế cơm, khế giang. Danh pháp khoa học của cây Khế chua là Averrhoa carambola L., thuộc họ Chua me đất (Oxalidaceae).
Cây Khế là loại thân gỗ, cao từ 5-12 mét, nhánh cành của cây rậm rạp. Lá kép lông chim, mỗi lá kép có từ khoảng 3 – 5 đôi lá chét, phiến lá chét hình trái xoan, mép lá nguyên.
Hoa mọc ở nách lá, thành chùm xim, cụm hoa ngắn. Hoa có màu tím hoặc màu hồng xen lẫn màu trắng. Quả có màu vàng hoặc xanh lục tùy thuộc vào loại cây và giai đoạn chín, quả có kích thước lớn, 5 cạnh, khi cắt ra có hình ngôi sao năm cánh. Cây Khế ra hoa vào tháng 4 – tháng 8 và kêt quả vào tháng 10 – tháng 12.
Bộ phận dùng: Vỏ cây, hoa, lá, rễ cây và quả khế đều được dùng để làm thuốc hữu hiệu trong điều trị nhiều loại bệnh phổ biến.
Hoa và quả thu hái theo thời vụ. Lá, rễ và vỏ cây được thu hái quanh năm.
Quả khế chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như chất xơ, protein, kali, magie, đồng, vitamin A, K, E, B5, C và một số hợp chất thực vật như quercetin, gallic acid, epicatechin,…
Những lợi ích tuyệt vời của Cây Khế đối với sức khoẻ
Lá Khế: Có vị chua, chát, tính bình, có tác dụng mát huyết, giải nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, chữa dị ứng mẩn ngứa, cảm mạo, nhức đầu, sốt xuất huyết, tiểu buốt, tiểu khó, ngộ độc. Được dùng chữa hen suyễn trẻ em, cảm nắng, nhức đầu, viêm họng, tiểu dắt, tiểu buốt, viêm bàng quang, viêm âm đạo, ngộ độc nấm, rắn cắn, phong nhiệt mẩn ngứa.
Hoa Khế: Có vị chua chát, hơi ngọt, tính bình, có tác dụng nhuận phế, trừ ho, chỉ khát, bổ thận sinh tinh. Hoa khế thường được dùng chữa trẻ em co giật sốt cao, co giật, ho, ho gà, ho khan, cầm tiêu chảy.
Hoa Khế
Quả Khế: Có vị chua, ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu khát, giải độc, chống viêm, trị cảm mạo, thúc sởi. Quả Khế thường được dùng chữa viêm da dị ứng, bí tiểu tiện, viêm họng, làm sởi chóng mọc, cảm cúm với biểu hiện như sốt, ho, hắt hơi, sổ mũi, đau mình mẩy.
Theo Y học hiện đại
Quả Khế:
Chứa thành phần flavonoid, vitamin C dồi dào và các chất chống oxy hóa khác. Các chất này có tác dụng đào thải các gốc tự do, tăng tổng hợp collagen, bảo vệ mạch máu, duy trì sức khỏe xương khớp, hỗ trợ thải độc tố cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa các tế bào ung thư.
Hàm lượng canxi dồi dào trong Khế giúp ngăn ngừa loãng xương và các bệnh xương khớp mãn tính. Quả khế có chứa các chất kháng khuẩn, có khả năng ức chế một số vi như E. coli, Microbial bacillus cereus, Salmonella typhi.
Với hàm lượng vitamin A, B9, B5 và beta-carotene dồi dào trong quả khế, có tác dụng làm sạch mạch máu, bảo vệ thành mạch, ngăn ngừa các bệnh lý về tim, cải thiện thị lực, tăng cường sức đề kháng và thúc đẩy quá trình trao đổi chất.
Với lượng chất xơ dồi dào trong quả khế, có tác dụng cải thiện nhu động ruột, giảm chứng táo bón, điều hòa đường huyết và giảm men gan.
Hàm lượng pectin trong quả khế, giúp hạ cholesterol trong cơ thể, bảo vệ tế bào gan và kiểm soát cân nặng.
Lá khế:
Có tác dụng sát trùng, kháng khuẩn, chống viêm, giảm dị ứng, dùng để chữa ung nhọt, bệnh chàm, rôm sảy ở trẻ nhỏ.
Qủa Khế
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây Khế
Bài thuốc chữa nổi mề đay và ngứa da
Chuẩn bị: Lá khế tươi 20g, rửa sạch, nấu lấy nước uống hằng ngày. Đồng thời dùng lá khế tươi, rửa sạch, nấu nước tắm 2 lần/ ngày. Hoặc dùng lá khế tươi, rửa sạch, giã nát và đắp ngoài.
Bài thuốc chữa dị ứng ngoài da, mẩn ngứa
Chuẩn bị: Lá khế tươi, rửa sach, đem giã nát thoa lên vùng da cần điều trị. Nếu dị ứng nặng, dùng đồng thời với vỏ núc nác sắc lấy nước uống.
Bài thuốc chữachứng mụn nhọt, lở loét, nước ăn da chân
Chuẩn bị: Lá khế, lá long não, lá thanh hao, mỗi thứ 1 ít. Rửa sạch, nấu nước tắm hằng ngày.
Bài thuốc chữa ho có đờm, ho khan:
Chuẩn bị: Hoa khế đã sao với nước gừng 12g, cam thảo nam 12g, tía tô 10g, kinh giới 10g, gừng tươi 3 lát. Nấu với 750 ml nước còn lại 300 ml, chia 2 lần uống trong ngày trước ăn.
Bài thuốc chữa trẻ em sốt cao, co giật:
Hoa khế 8g, kim ngân hoa 8g, lá dành dành 8g, cỏ nhọ nồi 8g, cam thảo 4g, bạc hà 4g. Tất cả tán bột mịn. Mỗi lần uống 4g. Ngày 2-3 lần.
Chuẩn bị: Quả khế nướng sau vắt lấy nước cốt hòa cùng với 10- 30ml rượu và uống hằng ngày.
Bài thuốc chữa thúc sởi:
Chuẩn bị: Quả khế khô 20g, rau rệu 20g, lá nọc sởi 20g, canh châu 20g. Đem các dược liệu thái nhỏ, sao vàng, rồi hạ thổ. Sắc uống 2 lần trong ngày.
Bài thuốc sơ cứu ngộ độc:
Chuẩn bị: Quả khế liều lượng tuỳ ý, ép lấy nước uống và đưa tới bệnh viện ngay để được điều trị kịp thời.
Lưu ý khi sử dụng cây khế trongchữa bệnh
Khế chua chứa nhiều hàm lượng acid, do đó không nên dùng cho người mắc các bệnh lý về dạ dày và hạn chế ăn quả khế lúc đói.
Bên cạnh với việc áp dụng bài thuốc từ cây Khế, người bệnh có thể dùng món ăn từ khế để tăng cường khả năng đề kháng và cải thiện sức khỏe.
Quả khế chứa acid oxalic có thể cản trở hấp thu canxi từ những thực phẩm khác. Vì vậy không nên dùng quá nhiều khế cho các đối tượng đặc biệt như trẻ trong giai đoạn phát triển, người mắc bệnh thận, người có nguy cơ loãng xương cao.
Tóm lại, Cây Khế là vị thuốc thảo dược lành tính, được sử dụng trong một số bài thuốc chữa một số bệnh hiệu quả tại nhà. Tuy nhiên, để sử dụng cây Khế có hiệu quả và an toàn người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng cây Khế trong hỗ trợ phòng chữa bệnh.
DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM giảng viên Trường Cao Đẳng Y Dược Pasteur
Viêm da cơ địa là một bệnh lý da liễu mãn tính, gây ngứa, khô và đỏ da, thường tái phát. Y học cổ truyền (YHCT) đang được nhiều người lựa chọn để điều trị, nhờ vào cách tiếp cận toàn diện và an toàn.
Thuốc Đông y từ lâu đã được nhiều người lựa chọn để điều trị các bệnh hô hấp như ho khan, ho có đờm, ho dai dẳng. Vậy, thuốc Đông y có thực sự hiệu quả với ho có đờm, và cần lưu ý gì khi dùng cho trẻ nhỏ?
Bộ Y tế đang dự thảo Thông tư quy định tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp Y sĩ đa khoa. Trong đó, Bộ Y tế đề xuất trình độ đào tạo của chức danh y sĩ hạng IV là cao đẳng y sĩ, xếp lương viên chức A0.
Khi bị bong gân chân, nhiều người tìm đến các loại lá thuốc Y học cổ truyền để hỗ trợ giảm sưng, giảm đau và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Vậy nên chọn loại lá nào để đắp cho hiệu quả và an toàn?
