• Chữa khàn tiếng bằng Đông y: Hiệu quả, an toàn và phù hợp với từng thể bệnh

• Phục hồi chức năng sau gãy xương đùi: Từng bước lấy lại khả năng vận động

Viêm gân cơ vai, hay còn gọi là viêm gân vòng bít là hiện tượng các gân giữ vai bị tổn thương, viêm hoặc thoái hóa, dẫn đến cơn đau âm ỉ, co cứng vùng vai và hạn chế khả năng nâng, xoay cánh tay. Đây là một trong những bệnh lý thường gặp ở người trung niên (đặc biệt 40–60 tuổi) và những người làm việc hoặc vận động vai thường xuyên.

Nguyên nhân có thể là sử dụng vai quá mức, chấn thương nhỏ lặp đi lặp lại, thoái hóa gân theo tuổi tác hoặc lắng đọng canxi trong gân.

Triệu chứng điển hình của viêm gân cơ vai bao gồm cảm giác đau nhói khi vận động vai, đau khi duỗi tay lên cao, đau lan xuống cánh tay hoặc lan lên cổ, buổi đêm khó ngủ vì đau vai khi nằm nghiêng. Người bệnh có thể nghe tiếng “lách cách” hoặc cảm giác cọ xát khi di chuyển khớp vai.

Nếu không được can thiệp sớm, tình trạng có thể tiến triển thành viêm mãn tính, rách gân hoặc hạn chế vận động đáng kể, thậm chí bắt buộc phải phẫu thuật.

Việc chẩn đoán viêm gân cơ vai thường bắt đầu bằng thăm khám lâm sàng: bác sĩ sẽ kiểm tra độ mềm, điểm đau, tầm vận động và thử nghiệm các động tác xoay vai. Các xét nghiệm hỗ trợ gồm siêu âm, chụp cộng hưởng từ (MRI) để xác định mức độ tổn thương gân, xác định rách gân hay viêm nặng.

Điều trị viêm gân cơ vai thường áp dụng phương pháp bảo tồn trước khi cân nhắc phẫu thuật. Trong giai đoạn cấp, người bệnh nên nghỉ ngơi, hạn chế các động tác áp lực vai, sử dụng biện pháp chườm lạnh để giảm viêm sưng và đau. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAID) phù hợp. Khi viêm giảm, chuyển sang giai đoạn phục hồi chức năng bao gồm vật lý trị liệu và bài tập vận động.

Vật lý trị liệu có thể sử dụng các kỹ thuật như siêu âm trị liệu, điện xung, laser, sóng ngắn, kéo giãn mô mềm để giảm đau, tăng tuần hoàn và hỗ trợ phục hồi gân.

Bài tập phục hồi chức năng vai là bước quan trọng để người bệnh lấy lại tầm vận động và sức mạnh cho khớp vai. Các bài tập thường sử dụng bao gồm: bài dao động vai (pendulum exercises), bài xoay trong – xoay ngoài bằng gậy nhẹ, bài kéo giãn gân vai, bài tăng cường cơ chóp xoay như bài xoay ngoài với dây kháng lực nhẹ, bài tập nâng tay thẳng ngang mặt, bài tập thăng bằng vai (isometric) và bài tập lên cao khi tình trạng cải thiện.

Những bài tập này được thực hiện nhẹ nhàng, lặp lại nhiều lần, tăng dần theo sức chịu đựng của người bệnh.

Một yếu tố không thể bỏ qua là việc cá nhân hóa phác đồ tập luyện và theo dõi tiến triển sát sao. Khi người bệnh được hướng dẫn tại các trung tâm có chuyên viên tốt nghiệp Đại học Phục hồi chức năng, họ sẽ được đánh giá kỹ tình trạng gân, độ đau, sự lệch trục vai và thiết kế bài tập phù hợp từng giai đoạn. Điều này giúp tránh tập quá mức gây tổn thương thêm gân hoặc quay trở lại viêm. Các trung tâm này cũng có thể áp dụng các thiết bị hỗ trợ tiên tiến giúp theo dõi tiến trình hồi phục.

Ở những cơ sở nhỏ hơn hoặc tại địa phương, kỹ thuật viên với trình độ Cao đẳng Phục hồi chức năng cũng có thể hỗ trợ người bệnh thực hiện các bài tập cơ bản, hướng dẫn đúng tư thế và nhắc nhở tuân thủ lịch tập. Vai trò của họ là giúp người bệnh tiếp tục phục hồi tại nhà khi không thể đến trung tâm thường xuyên, đồng thời phối hợp báo cáo tiến triển để điều chỉnh kịp thời.

Người bệnh cần lưu ý: tập luyện không nên quá gắng, nếu xuất hiện đau nhói, tăng sưng hoặc vận động vai khó hơn thì cần giảm cường độ hoặc tạm dừng. Khởi đầu nên bằng các bài nhẹ, tiến dần khó hơn khi cơn đau giảm. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng tốt với đầy đủ protein, vitamin C, vitamin D và khoáng chất giúp hỗ trợ quá trình phục hồi gân. Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế hoạt động vai mạnh, giữ tư thế đúng khi làm việc là các biện pháp hỗ trợ quan trọng để ngăn tái phát.

Nếu tình trạng viêm gân cơ vai tiến triển nặng với rách gân lớn hoặc mất chức năng nghiêm trọng không cải thiện với điều trị bảo tồn, bác sĩ có thể đề xuất can thiệp phẫu thuật (nội soi khớp vai) để xử lý tổn thương, sau đó phối hợp phục hồi chức năng tích cực.

Viêm gân cơ vai là bệnh lý thường gặp nhưng có thể gây nhiều phiền toái nếu không điều trị đúng. Kết hợp giữa nghỉ ngơi, điều trị y tế và chương trình phục hồi chức năng khoa học giúp người bệnh giảm đau, khôi phục vận động vai và trở lại sinh hoạt bình thường. Với sự hướng dẫn chuyên môn, kiên trì tập luyện và chăm sóc toàn diện, vai của bạn có thể hồi phục mạnh mẽ và linh hoạt hơn từng ngày.