Cây hẹ là loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Trong Đông y, hẹ không chỉ là thực phẩm mà còn là vị thuốc quý, giúp trị ho, bổ thận, cầm máu và hỗ trợ nhiều bệnh lý hiệu quả.
Cây hẹ là loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Trong Đông y, hẹ không chỉ là thực phẩm mà còn là vị thuốc quý, giúp trị ho, bổ thận, cầm máu và hỗ trợ nhiều bệnh lý hiệu quả.
Cây hẹ (tên khoa học Allium tuberosum) thuộc họ Hành, có mùi thơm đặc trưng, thường dùng làm rau gia vị. Tuy nhiên, trong y học cổ truyền, hẹ còn được biết đến với nhiều công dụng chữa bệnh. Theo Đông y, lá hẹ có vị cay, hơi chua, tính ấm, tác động vào can, thận, có tác dụng ôn trung, bổ thận, trợ dương, cầm máu và giải độc. Hạt hẹ (còn gọi là cửu thái tử) có vị cay, ngọt, tính ấm, thường dùng để chữa hen suyễn, di tinh và đau lưng mỏi gối.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong hẹ chứa nhiều hợp chất sulfur, vitamin C, vitamin A, cùng các hoạt chất chống oxy hóa mạnh. Những thành phần này giúp kháng khuẩn, kháng viêm, tăng cường sức đề kháng và bảo vệ tim mạch. Ngoài ra, hẹ còn có khả năng giảm mỡ máu, ổn định huyết áp và hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Trong dân gian, cây hẹ được dùng làm thuốc chữa bệnh theo nhiều cách:
Chữa ho, viêm họng: Lá hẹ thái nhỏ, trộn mật ong hoặc đường phèn, hấp cách thủy, uống nước và ăn cái để giảm ho, tiêu đờm.
Trị cảm mạo, sốt nhẹ: Uống nước sắc lá hẹ giúp ra mồ hôi, hạ sốt.
Chữa đau lưng, yếu sinh lý: Dùng hạt hẹ sao vàng, sắc uống hằng ngày hỗ trợ bổ thận, trợ dương.
Cầm máu: Lá hẹ giã nát, đắp trực tiếp lên vết thương nhỏ để cầm máu, giảm viêm.
Hỗ trợ tiêu hóa: Canh hẹ nấu cùng đậu phụ giúp bổ dưỡng, dễ tiêu, thích hợp cho người suy nhược.
Theo bác sĩ y học cổ truyền, cây hẹ là loại dược liệu dễ kiếm, lành tính và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, người có cơ địa nhiệt, dễ nổi mụn hoặc phụ nữ mang thai nên dùng hẹ với lượng vừa phải, tránh gây tác dụng ngược.
Các thầy cô giảng dạy ngành y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh cho biết, cây hẹ được ghi nhận trong nhiều y thư cổ phương, không chỉ chữa bệnh đường hô hấp mà còn có giá trị trong điều trị bệnh thận và sinh lý nam giới. Thầy cô cũng khuyến nghị rằng, để phát huy hiệu quả, người bệnh nên kết hợp dùng hẹ với chế độ dinh dưỡng, luyện tập hợp lý và tham khảo ý kiến bác sĩ y học cổ truyền trước khi áp dụng lâu dài.
Như vậy, cây hẹ không chỉ là loại rau quen thuộc mà còn là vị thuốc quý trong Đông y. Với công dụng đa dạng từ trị ho, bổ thận, cầm máu cho đến tăng cường sức khỏe tim mạch, hẹ xứng đáng được coi là “rau thuốc” hữu ích trong đời sống. Việc sử dụng hẹ đúng cách sẽ giúp nâng cao sức khỏe toàn diện và phòng ngừa nhiều bệnh lý thường gặp.