Cây hẹ: Từ món ăn quen thuộc tới vị thuốc chữa bệnh đa

Cây hẹ (Allium tuberosum) thuộc họ Hành (Alliaceae), là loài thực vật có mùi thơm đặc trưng, thân lá mềm, màu xanh, thường được dùng trong ẩm thực và làm thuốc. Trong Đông y, hẹ còn được gọi là Cửu thái, Khởi dương thảo vì có tác dụng hỗ trợ sinh lý và bổ thận.

Hẹ chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi như vitamin A, C, K, canxi, sắt, magie và các hợp chất lưu huỳnh giúp tăng cường sức khỏe. Không chỉ có lá, hạt và rễ hẹ cũng được sử dụng làm thuốc chữa bệnh.

Công dụng chữa bệnh của cây hẹ trong y học cổ truyền được bác sĩ, giảng viên Nguyễn Xuân Xã hiện đang công tác tại Trường Đại học Lương Thế Vinh chia sẻ như sau:

1. Hẹ giúp bổ thận, tráng dương

Trong Đông y, hẹ có vị cay, tính ấm, quy vào kinh Can và Thận, có tác dụng bổ thận, tráng dương, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các vấn đề về sinh lý như xuất tinh sớm, liệt dương, di tinh.

Bài thuốc hỗ trợ sinh lý nam giới:

Nguyên liệu: 1 nắm lá hẹ tươi

Cách dùng: Xay nhuyễn lá hẹ, chắt lấy nước uống mỗi ngày 2 lần, liên tục trong 1 tuần giúp tăng cường sinh lực.

2. Hẹ trị ho, viêm họng, hen suyễn

Hẹ có tính kháng khuẩn cao, giúp tiêu đờm, trị ho hiệu quả. Đặc biệt, trẻ nhỏ và người cao tuổi có thể sử dụng hẹ để làm dịu cơn ho mà không lo tác dụng phụ.

Bài thuốc trị ho bằng hẹ:

Lá hẹ hấp cách thủy với mật ong hoặc đường phèn, chắt lấy nước uống 2-3 lần/ngày giúp giảm ho, viêm họng.

3. Cầm máu, chữa vết thương

Hẹ có tác dụng cầm máu nhanh, giúp làm lành vết thương hở. Khi bị chảy máu cam hoặc vết thương ngoài da, có thể dùng hẹ để cầm máu.

Cách sử dụng:

Lá hẹ giã nát, đắp lên vết thương để cầm máu.

4. Hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón

Hẹ giúp kích thích tiêu hóa, làm dịu đường ruột, thích hợp cho người hay bị đầy hơi, chướng bụng, táo bón.

Bài thuốc chữa táo bón:

Uống nước ép hẹ hoặc ăn canh hẹ giúp nhuận tràng, dễ tiêu hóa.

5. Điều hòa huyết áp, bảo vệ tim mạch

Nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa và hợp chất lưu huỳnh, hẹ giúp làm giảm cholesterol xấu, tăng cường tuần hoàn máu, phòng ngừa bệnh tim mạch, cao huyết áp.

Cách sử dụng:

Ăn hẹ thường xuyên trong các bữa ăn giúp ổn định huyết áp và cải thiện chức năng tim mạch.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia y học cổ truyền, những người có vấn đề về dạ dày hoặc thường xuyên bị nhiệt miệng nên hạn chế ăn quá nhiều hẹ, vì tính ấm và vị cay của loại cây này có thể gây nóng trong, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét hoặc kích ứng niêm mạc miệng.

Ngoài ra, việc kết hợp hẹ với mật ong cũng không được khuyến khích, do sự tương tác giữa hai thành phần này có thể làm tăng nguy cơ khó tiêu, gây cảm giác đầy bụng, khó chịu. Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần cẩn trọng khi sử dụng hẹ, bởi ăn quá nhiều có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa hoặc gây kích thích không mong muốn đối với cơ thể.

Do đó, dù hẹ là một vị thuốc quý, nhưng cần sử dụng đúng cách và phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng người để phát huy tối đa công dụng mà không gây tác dụng phụ.