Đại Kiện Trung Thang – Bài thuốc cổ phương ôn trung bổ hư, trị đau bụng dữ dội

Đây là bài thuốc được nhiều Bác sĩ Đông y đánh giá cao nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các vị thuốc ôn trung, tán hàn và bổ khí, giúp phục hồi chính khí, hỗ trợ điều trị các chứng đau bụng dữ dội do tỳ vị hư hàn.

Thành phần và cách dùng

Bài thuốc bao gồm các vị chính:

• Xuyên tiêu (4 – 8g)

• Can khương (8 – 16g)

• Nhân sâm hoặc Đảng sâm (8 – 16g)

• Đường phèn (40 – 80g)

Cách dùng: Đun sắc lấy nước, bỏ bã, cho đường phèn vào khuấy tan, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Công dụng và đối tượng sử dụng

Theo các Bác sĩ Y học cổ truyền, Đại Kiện Trung Thang có công dụng ôn trung bổ hư, giáng nghịch ngừng đau. Bài thuốc đặc biệt phù hợp cho người mắc chứng trung dương hư suy, âm hàn nội thịnh, với biểu hiện đau bụng dữ dội, không chịu được va chạm, kèm theo nôn mửa, ăn uống khó khăn. Nhiều bệnh nhân còn gặp tình trạng bụng có tiếng óc ách, lưỡi nhợt hoặc tía xám, rêu trắng nhờn, mạch huyền trì hoặc trầm tế.

Giải thích dược lý của bài thuốc

• Xuyên tiêu và Can khương: có tác dụng ôn trung tán hàn, giáng nghịch chỉ thống, giải quyết trực tiếp tình trạng hàn tà thượng nghịch gây đau bụng.

• Nhân sâm: bổ khí, ích tỳ vị, nâng cao chính khí, khôi phục khả năng vận hóa thức ăn.

• Đường phèn: không chỉ có tác dụng điều vị, mà còn giúp hòa hoãn tính cay nóng, táo liệt của Xuyên tiêu và Can khương, nhờ đó mà dược tính phát huy tác dụng bền vững hơn.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã, giảng viên Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, sự kết hợp của bài thuốc không chỉ giúp ôn trung, tán hàn, mà còn bổ hư, phục hồi tỳ vị yếu kém. Nhờ vậy, bệnh nhân vừa được giảm đau cấp tính, vừa tăng cường sức khỏe lâu dài, tránh tái phát.

Giá trị trong thực tiễn điều trị

Nhiều Bác sĩ Đông y cho rằng, Đại Kiện Trung Thang phù hợp với các trường hợp đau bụng do lạnh, đặc biệt ở người cơ thể hư hàn, dễ mệt mỏi, ăn kém. Bài thuốc có thể được gia giảm theo từng thể bệnh, giúp mở rộng phạm vi ứng dụng trong lâm sàng.

Đại Kiện Trung Thang là minh chứng tiêu biểu cho triết lý điều trị của Y học cổ truyền: vừa trị triệu chứng, vừa củng cố gốc rễ của bệnh. Với sự phân tích của các chuyên gia và kinh nghiệm lâm sàng, bài thuốc này vẫn giữ nguyên giá trị cho đến ngày nay, là lựa chọn đáng tin cậy trong điều trị các chứng đau bụng dữ dội do hư hàn, khi được chỉ định bởi các Bác sĩ Đông y và Bác sĩ Y học cổ truyền.