Tỷ lệ học sinh chọn thi các môn Khoa học xã hội ngày càng áp đảo so với Khoa học tự nhiên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Trước thực tế này, nhiều trường đại học đã và đang điều chỉnh tổ hợp xét tuyển nhằm phù hợp xu hướng, đồng thời bảo đảm chất lượng đào tạo cho các ngành then chốt.
Tuyển sinh đại học 2025 đang cho thấy nhiều biến động từ chính sách, xu hướng lựa chọn môn thi đến phương án tuyển sinh của các trường. Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay đánh dấu bước chuyển lớn khi chính thức áp dụng Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Ngoài hai môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, học sinh được quyền chọn thêm hai môn tự chọn theo định hướng nghề nghiệp. Điều này khiến xu hướng chọn tổ hợp nghiêng hẳn về phía các môn thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội, trong khi số học sinh đăng ký các môn thuộc Khoa học tự nhiên như Vật lý, Hóa học và Sinh học giảm sút đáng kể.
Theo số liệu thống kê, số thí sinh chọn môn Sinh học trong kỳ thi năm nay chỉ đạt khoảng 72.000 – giảm hơn 75% so với năm 2024. Sự sụt giảm này không chỉ khiến các ngành khối B truyền thống gặp khó khăn trong tuyển sinh mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược đào tạo nhân lực trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ.
Trước làn sóng lệch khối thi, nhiều trường đại học buộc phải điều chỉnh tổ hợp xét tuyển nhằm duy trì sự hấp dẫn đối với thí sinh. Chẳng hạn, một số trường đã mạnh dạn đưa vào các tổ hợp mới như: Toán – Anh – Tin học; Toán – Hóa – Lịch sử; hay Toán – Ngữ văn – Sinh học. Những tổ hợp này có phần mềm dẻo hơn, giúp sinh viên có nhiều lựa chọn hơn mà vẫn bảo đảm tính phù hợp với ngành đào tạo.
Một số ngành kỹ thuật như công nghệ thông tin dù vốn gắn liền với các môn Khoa học tự nhiên, nhưng cũng đã được nhiều trường chấp nhận mở rộng tổ hợp tuyển sinh để không bỏ lỡ nguồn thí sinh tiềm năng. Tuy vậy, đại diện các trường cũng khẳng định, việc bổ sung tổ hợp không đồng nghĩa với việc hạ thấp yêu cầu đầu vào. Tổ hợp mới vẫn cần duy trì các môn nền tảng như Toán học và phải có sự tương thích với đặc thù ngành học.
Không ít trường vẫn giữ nguyên các tổ hợp xét tuyển như đã công bố từ đầu năm nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch. Tuy nhiên, với những ngành đang gặp thách thức về tuyển sinh như khoa học cơ bản, việc linh hoạt tổ hợp là điều cần thiết. Nếu không có giải pháp phù hợp, nguồn nhân lực phục vụ cho các ngành như kỹ thuật, y sinh, nông nghiệp công nghệ cao sẽ ngày càng thu hẹp.
Trong bối cảnh xét tuyển đại học 2025 đang đến gần, xu hướng lựa chọn khối Khoa học xã hội nhiều hơn Khoa học tự nhiên sẽ còn tiếp diễn. Đây không chỉ là vấn đề mang tính học thuật, mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới chiến lược phát triển nhân lực quốc gia.
Theo các chuyên gia giáo dục, có ít nhất ba nguyên nhân chính dẫn đến việc học sinh ít lựa chọn các môn tự nhiên:
Chương trình học mới mang tính định hướng xã hội nhiều hơn. Trong nhóm môn bắt buộc, ngoài Toán, các môn còn lại như Ngữ văn, Lịch sử… khiến học sinh sớm quen với nội dung thiên về xã hội, tạo tâm lý “tránh” các môn học mang tính tư duy logic cao.
Chênh lệch điểm số giữa hai nhóm khối. Thống kê cho thấy điểm trung bình tổ hợp Khoa học xã hội cao hơn tổ hợp Khoa học tự nhiên khoảng 2 điểm, khiến nhiều thí sinh chọn tổ hợp xã hội như “phao cứu sinh” an toàn.
Sự mở rộng tổ hợp xét tuyển của các trường đại học. Nhiều trường hiện nay cho phép xét tuyển vào các ngành kỹ thuật – công nghệ bằng tổ hợp Khoa học xã hội, khiến học sinh không còn cảm thấy việc học Khoa học tự nhiên là bắt buộc.
Ngoài ra, không thể bỏ qua yếu tố điều kiện học tập. Học sinh ở vùng nông thôn, miền núi gặp không ít trở ngại khi học các môn cần thí nghiệm, thực hành, trong khi điều kiện trang thiết bị còn hạn chế.
Trong số các ngành chịu tác động từ xu hướng lệch khối, công nghệ thông tin là một trường hợp đặc biệt. Dù thuộc khối ngành kỹ thuật và cần tư duy logic, nhưng do tính ứng dụng rộng và nhu cầu nhân lực cao, nhiều trường đại học đang mở rộng điều kiện tuyển sinh nhằm thu hút thêm thí sinh.
Một số trường còn tích hợp tổ hợp liên ngành, ví dụ xét tuyển bằng tổ hợp Toán – Anh – Tin học hoặc Toán – Văn – Tin, nhằm thu hút các thí sinh có năng lực ngôn ngữ tốt, đáp ứng yêu cầu hội nhập trong kỷ nguyên số.
Song song đó, để đảm bảo chất lượng đào tạo, các trường cũng tăng cường chương trình hỗ trợ học tập, đặc biệt là cho sinh viên không có nền tảng khoa học tự nhiên vững chắc.
Nhiều ý kiến cho rằng, tổ hợp xét tuyển không đơn thuần là công cụ sàng lọc đầu vào mà còn phản ánh chiến lược đào tạo của từng trường. Do đó, cần có sự điều chỉnh mang tính dài hạn thay vì chạy theo xu hướng ngắn hạn.
Để cân bằng giữa khối Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội, có thể tăng độ khó của đề thi Khoa học xã hội, đồng thời đầu tư mạnh hơn cho giảng dạy thực hành, nghiên cứu ở bậc phổ thông để tạo hứng thú học các môn tự nhiên. Bên cạnh đó, việc mở rộng học bổng, cơ hội việc làm và kết nối doanh nghiệp – nhà trường cho sinh viên theo học các ngành Khoa học tự nhiên là một hướng đi hiệu quả.
Trường Đại học Lương Thế Vinh hiện đang phát triển nhiều chương trình đào tạo chất lượng cao, luôn chú trọng cập nhật kiến thức thực tiễn và xu hướng toàn cầu. Nhà trường không ngừng đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp giảng dạy và đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ sinh viên, tạo nền tảng vững chắc để các em tự tin hội nhập thị trường lao động quốc tế. Hãy liên hệ Hotline tư vấn tuyển sinh Trường Đại học Lương Thế Vinh 1800 1092 để được tư vấn chi tiết.
