Lý giải nguyên nhân vì sao có nhiều phương thức tuyển sinh đại học những năm trở lại đây.

• Những lợi ích của việc học đại học, các bạn học sinh nên biết
• Tuyển sinh đại học năm 2022, những điều thí sinh cần lưu ý

Lý do thứ 1: Đảm bảo chất lượng đầu vào của các trường đại học

Ngày 1/7/2019 Luật giáo dục đại học có hiệu lực thi hành, đến ngày 1/7/2020 Luật giáo dục cũng bắt đầu có hiệu lực thi hành. Kể từ đó GD-ĐT chuyển kỳ thi trung học phổ thông quốc gia thành thi tốt nghiệp THPT, cũng có nghĩa là kỳ thi này chủ yếu là để xét công nhận tốt nghiệp THPT chứ không còn mang tính chất “hai trong một” nữa.

Nhiệm vụ thay đổi, mục đích là để xét tốt nghiệp cho học sinh, chính vì thế đề thi được thiết kế cũng dễ hơn, khó có thể phân hóa thí sinh. Chính vì lý do đó, nhiều trường đại học, đặc biệt là những trường tốp đầu của cả nước, nhiều trường đa dạng ngành nghề cao khó có thể chọn lọc được đầu vào thí sinh chất lượng, đạt tiêu chí tuyển trọn của nhà trường. Điều tất yếu, các trường phải tính đến phương án bổ sung các phương thức khác hoặc đưa ra tiêu chí phụ trong xét tuyển. Đó cũng là lý do vì sao nhiều trường đại học thường có đến tận 5 – 7 phương thức xét tuyển.

Theo nguồn tin tổng hợp của ban truyền thông, trường Đại học Lương Thế Vinh, Trường đại học Ngoại Thương năm nay sử dụng 6 phương thức tuyển sinh: trong đó 4/6 phương thức của trường liên quan đến học bạ, kết quả thi tốt nghiệp THPT, kết quả thi đánh giá năng lực kết hợp các điều kiện phụ, chiếm khoảng 65% tổng chỉ tiêu. Những phương thức này dùng để tuyển sinh cho các chương trình dạy bằng tiếng Việt. Đối với các chương trình dạy bằng ngoại ngữ, bên cạnh những tiêu chí chung về tư duy, học sinh phải đảm bảo năng lực ngoại ngữ.

Tiêu chí ở từng phương thức là riêng biệt, thí sinh trúng tuyển bằng phương thức này sẽ không được xét tuyển bằng phương thức khác trong cùng một trường. Vì lẽ đó, mà việc đưa ra nhiều phương thức tuyển sinh là phù hợp với thực tiễn, yêu cầu tự chủ trong tuyển sinh, đồng thời vẫn đảm bảo công bằng cho người học.

Lý do thứ hai: giữ ổn định sự đa dạng của các phương thức tuyển sinh còn nhằm đảm bảo quyền lợi cho thí sinh.

Trong khi Việt Nam chưa có kỳ thi chuẩn hóa phù hợp để làm căn cứ tuyển sinh đại học, đa dạng phương thức tuyển sinh mang đến nhiều cơ hội hơn cho thí sinh. Các em có thêm lựa chọn phù hợp với năng lực và mục tiêu nghề nghiệp của mình. Chính vì khía cạnh tích cực này mà việc tinh gọn chỉ thực sự nên tiến hành nếu phát hiện bất cập ở một phương thức nào đó.

Thống kê chưa đầy đủ, năm 2022 có khoảng 13 phương thức tuyển sinh đại học được sử dụng. Các phương thức này khác nhau từ cách tổ hợp môn thi, hình thức xét tuyển, tiêu chí phụ cho đến chỉ tiêu... khiến nhiều phụ huynh, thí sinh lo lắng, rối trí. Tuy nhiên, chỉ cần biết lọc thông tin tuyển sinh một cách khoa học, thí sinh và gia đình sẽ dễ dàng tìm thấy phương án phù hợp với mình. Bởi dù xét tuyển bằng hình thức nào, mọi tiêu chí đều dựa vào những gì các em học được ở bậc THPT. Vì vậy, ai có kiến thức đủ mạnh, đủ điều kiện vẫn sẽ có cơ hội trở thành sinh viên các trường đại học.

Theo bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD-ĐT, thực tế này phù hợp với quyền tự chủ trong công tác tuyển sinh của các cơ sở giáo dục đại học. Khi công bố phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2022 hồi tháng 10/2021, Bộ GD-ĐT cũng nhấn mạnh, những trường, ngành học có mức độ cạnh tranh cao chỉ nên sử dụng điểm thi tốt nghiệp làm công cụ sàng lọc, sơ tuyển, sau đó cần có thêm các hình thức thi hoặc xét tuyển bổ sung nhằm chọn lọc thí sinh tốt hơn. Bộ cũng khuyến cáo các trường khi đưa ra những phương thức, chỉ tiêu tuyển sinh cần đảm bảo sự ổn định, tránh gây xáo trộn, biến động lớn, ảnh hưởng đến việc học tập và ôn luyện của thí sinh. Khi có những thay đổi lớn, các trường cần thông báo trước với xã hội, dự trù thời gian để thí sinh có thời gian chuẩn bị cho việc ôn luyện.