Mùi tàu – Vị thuốc dân gian quen thuộc trong Y học cổ truyền

1. Tác dụng của mùi tàu trong Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, mùi tàu có vị cay, tính ấm, tác dụng “hành khí, kiện tỳ, tiêu thực, hóa đàm”. Nhờ đặc tính này, lá mùi tàu thường được dùng để chữa đầy bụng, khó tiêu, ho có đờm, phong thấp đau nhức, và một số rối loạn liên quan đến khí huyết.

Trong khi đó, các nghiên cứu hiện đại cho thấy tinh dầu trong mùi tàu chứa Eryngial, acid chlorogenic, acid caffeic, kaempferol – những hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa. Nhờ vậy, mùi tàu giúp giảm đau, hạ sốt, cải thiện tiêu hóa và làm dịu viêm nhiễm da.

Hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau dạ dày

Uống nước mùi tàu hoặc ăn kèm trong bữa ăn giúp kích thích tiết dịch vị, giảm đầy hơi, ợ chua và khó tiêu. Với người thường xuyên ăn đồ chiên rán, cay nóng, dùng mùi tàu hãm nước uống sau bữa ăn giúp “làm mát dạ dày” và thúc đẩy tiêu hóa tốt hơn.

Hỗ trợ trị cảm lạnh, ho có đờm

Tinh dầu trong lá và rễ mùi tàu có tác dụng làm thông mũi, giảm ho, hạ sốt nhẹ. Khi bị cảm cúm, có thể dùng nước sắc lá mùi tàu kết hợp tía tô, cát cánh, cam thảo để hỗ trợ giảm ho, tiêu đờm, làm ấm cơ thể.

Giảm đau khớp gối và mụn nhọt

Nhờ khả năng chống viêm và giải độc, mùi tàu còn được dân gian dùng để đắp ngoài nhằm giảm sưng khớp, giảm đau nhức phong thấp và hỗ trợ làm xẹp mụn nhọt.

2. Một số bài thuốc dân gian từ lá mùi tàu

Bài 1: Hỗ trợ điều trị đầy bụng, khó tiêu

Nguyên liệu: mùi tàu 10g, sơn tra 8g, chỉ thực 6g, cam thảo 4g.

Cách làm: Đun với 400ml nước đến khi còn 150ml, lọc lấy nước uống 1–2 lần/ngày khi còn ấm.

Bài 2: Hỗ trợ giảm ho, cảm lạnh, có đờm

Nguyên liệu: mùi tàu 12g, lá tía tô 15g, cát cánh 12g, chích cam thảo 4g.

Cách dùng: Đun nhỏ lửa, lấy nước uống trong ngày giúp giảm ho và thông khí phế

Bài 3: Giảm mụn nhọt, sưng tấy

Nguyên liệu: Lá mùi tàu tươi 30g.

Thực hiện: Rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vùng da bị mụn nhọt, ngày 2 lần.

Bài 4: Hỗ trợ giảm đau khớp gối (phong thấp)

Nguyên liệu: Cả cây mùi tàu (100g), muối hột.

Cách làm: Giã nát, rang nóng với muối rồi bọc vào khăn vải, đắp lên vùng khớp đau.

Lưu ý: Không áp dụng khi khớp đang sưng đỏ, nóng – vì đây là thể nhiệt, không nên dùng bài thuốc ấm.

Bài 5: Hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm chuột rút

Nguyên liệu: Mùi tàu khô 10–12g.

Thực hiện: Đun hãm như trà, uống 1 tuần liên tục trước kỳ kinh để giảm đau bụng kinh và điều hòa kinh nguyệt.

3. Lưu ý khi sử dụng mùi tàu

Theo TS Lê Xuân Hùng – giảng viên khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh cho biết, dù mùi tàu là dược liệu lành tính, Y học cổ truyền khuyến cáo người dùng nên chú ý liều lượng:

• Không dùng quá 30g lá tươi mỗi ngày; nên duy trì ở mức 10g là tốt nhất.
• Phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ dưới 3 tuổi không nên dùng nước sắc đậm đặc.
• Người huyết áp thấp, người có cơ địa dị ứng họ rau mùi cần thận trọng khi dùng.
• Không nên uống liên tục quá 24 tuần để tránh ảnh hưởng chức năng thận.

Mùi tàu không chỉ là loại rau thơm quen thuộc trong gian bếp Việt mà còn là vị thuốc quý trong Y học cổ truyền. Khi được sử dụng đúng cách, kết hợp cùng chế độ ăn uống điều độ và sinh hoạt lành mạnh, mùi tàu có thể giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm, thanh lọc cơ thể và tăng cường sức khỏe tự nhiên.