Rau Cần biển – món ăn bài thuốc y học cổ truyền tốt cho sức khỏe

Mặc dù ngoại hình của nó khá sơ sài giống như nắm cỏ, Tuy nhiên, rau tiến vua thu hút sự chú ý của nhiều người vì các lợi ích sức khỏe và giá trị dinh dưỡng mà nó có. Mặc dù giá thành cao, lên đến nửa triệu đồng cho một kilogram, nhưng vẫn có nhiều người săn lùng loại rau này, đặc biệt là vào dịp Tết. Để hiểu rõ hơn về loại rau này, từ nguồn gốc đến cách nhận biết và các ứng dụng trong việc bảo vệ sức khỏe cũng như cách chế biến món ăn từ rau tiến vua,

Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về loài rau tiến vua này nhé!

Hình ảnh Cây rau Cần biển

1.Đặc điểm chung về rau Cần biển:

Tên gọi khác: Rau tiến vua, còn được biết đến với các tên là cần biển, công xôi, rau cống. Tên tiếng Anh: Dried Mountain Jelly Vegetable hoặc Hongcai.

Tên khoa học: Mountain Jelly Vegetable hoặc Gongcai.

• Mô tả thực vật:

Đây là cây thân thảo hàng năm, là loại rau mọc ở ven biển, có thân dày lá mềm, có kích thước tương đương với ngón tay út. màu trắng mềm, có hình dạng trụ, bề mặt mịn, khi trưởng thành cây có thể cao tới 1 mét.

Lá của rau Cần biển to, màu xanh, hình tròn, có lông nhỏ trên mặt lá.

Hoa của cây nhỏ, màu vàng nhạt, có đa giác với các đường trên đó.

Quả của rau Cần biển có hình cầu, màu nâu sẫm và có lớp biểu bì có thể rụng.

Thời kỳ ra hoa thường là vào tháng 4-5 và thời kỳ đậu quả là vào tháng 6-7.

1.2. Phân bố sinh thái:

Rau Cần biển thường mọc ở ven biển, có thân lá mềm và cỡ bằng ngón tay út. Nguồn gốc của loại rau này được cho là từ tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, và hiện nó được trồng rộng rãi ở các tỉnh như Sơn Đông, An Huy, Vân Nam và các vùng lân cận.

Ở Trung Quốc, việc trồng rau Cần biển để làm món cống nạp đã xuất hiện từ thời nhà Tần. Trong thời kỳ Khang Hi - Càn Long của triều đình nhà Thanh, rau này được đưa vào danh sách món ăn cống nạp và được xếp vào hạng bát cống, từ đó có tên gọi là "rau tiến vua" hay "món cống".

Trong quá khứ, khi rau tiến vua được nhập khẩu từ Trung Quốc sang Việt Nam, nó được xem như một loại cực phẩm chỉ dành cho vua chúa và quý tộc. Vào năm 2013, rau tiến vua đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, trở thành sản phẩm thứ ba của Trung Quốc được bảo hộ sau tỏi trắng và bạch quả.

Tại Việt Nam, rau Cần biển cũng được gọi là rau tiến vua, từng là một món cống rất nổi tiếng trong thời kỳ vua chúa Trung Quốc. Tuy nhiên, theo thời gian, loại rau này đã không còn được ưa chuộng như trước.

2 Bộ phận dùng – Thu hoạch, chế biến:

Cả cây, Rau Cần biển có đặc điểm độc đáo là có thể được phơi khô và bảo quản được trong suốt cả năm. Khi cần sử dụng, chỉ cần ngâm vào nước là rau trở nên tươi mới như khi còn sống.

Mùa trồng rau cần biển thường là vào tháng 4 âm lịch. Loại rau này dễ trồng, dễ thu hoạch và dễ bảo quản. Nó không chỉ ngon mà còn rất giàu dinh dưỡng, với nhiều chất xơ, nước, khoáng chất và vitamin, đồng thời có hàm lượng calo thấp.

Hiện nay, trên thị trường có nhiều dạng sản phẩm từ rau cần biển như tươi, khô, muối chua, ngâm chua ngọt và các loại khác.

3.Thành phần và giá trị trị dinh dưỡng

Giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Hà chia sẻ  Trong cây rau Cần biển, chúng ta có thể tìm thấy một loạt các dưỡng chất quan trọng bao gồm:

- Vitamin A: hỗ trợ bảo vệ sức khỏe của mắt, da và hệ miễn dịch

- Vitamin C: Đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch và cải thiện sự hấp thụ sắt.

- Vitamin E: Là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương.

- Khoáng chất: Rau cần biển cung cấp một lượng lớn calci, sắt, magiê và kali, các khoáng chất quan trọng cho sức khỏe của xương, máu và cơ bắp.

- Polyphenol: Là chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự phá hủy do các gốc tự do.

- Acid rosmarinic: Một chất chống viêm và chống dị ứng tự nhiên, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến viêm và dị ứng.

Ngoài ra, rau cần biển còn chứa một số chất bổ sung như flavonoid, anthocyanin, carotenoid và omega-3, tất cả đều có lợi cho sức khỏe của con người, đặc biệt quan trọng cho sức khỏe của tim mạch và hệ miễn dịch.

4.Tác dung - Công dụng của rau tiến vua

Theo "Bản thảo cương mục" của Lý Thời Trân, rau tiến vua được cho là có tác dụng bổ tỳ vị, lợi tiểu, thanh nhiệt giải độc, hạ huyết áp, và ăn thường xuyên có thể kéo dài tuổi thọ.

Rau tiến vua có nhiều công dụng quan trọng như sau:

1.Tốt cho tim mạch: Rau tiến vua có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều khoáng chất và axit amin thiết yếu, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim và đột quỵ, đau tim,

2.Hỗ trợ hệ tiêu hóa: Rau tiến vua giàu chất xơ, giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và ngăn chặn tình trạng táo bón.

3.Làm đẹp da: Nhờ lượng vitamin E cao, rau tiến vua có khả năng giúp cải thiện làn da, làm mịn da và giảm nếp nhăn.

4.Phòng chống ung thư: Các phytonutrient có trong rau tiến vua có thể giúp ngăn chặn quá trình hình thành và phát triển của khối u trong cơ thể, giảm nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư tá tràng.

5.Chống lão hóa, thanh nhiệt, giải độc: Rau tiến vua chứa nhiều protein, pectin và chất chống oxy hóa, giúp cơ thể cảm thấy sảng khoái và thanh nhiệt.

6.Tốt cho phụ nữ mang thai và sự phát triển của thai nhi: Rau tiến vua giàu dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin A, B,C E và khoáng chất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi, giúp giảm tỉ lệ sảy thai và sinh non. nhờ có vitamin E

Rau Cần biển đã đóng gói

5.Cách chọn rau tiến vua:

* Cách chọn rau tiến vua khô:

- Màu sắc: Chọn những cọng rau tiến vua khô màu xanh xám nhẹ, vẫn giữ được màu sắc tươi mới.

- Tình trạng: Các cọng rau tiến vua khô nên đều nhau và không có dấu hiệu của nấm mốc.

-Mùi hương: Rau tiến vua chất lượng sẽ có mùi hương đặc trưng, không có mùi hương lạ của nấm mốc.

* Rau tiến vua tươi: Để chọn rau tiến vua tươi, bạn có thể chú ý các điểm sau:

- Tình trạng: Các cọng rau đồng đều và không có vết nâu hoặc vẩy.

- Màu sắc: Lá rau tiến vua nên giữ được màu xanh đậm.

- Mùi hương: Rau tiến vua tươi sẽ có mùi thơm đặc trưng và không bị ẩm ướt khi sờ.

- Nơi mua: Bạn có thể tìm mua rau tiến vua tươi tại siêu thị, chợ hoặc các trang mạng mua sắm trực tuyến.

Chú ý: Khi chọn rau tiến vua đóng gói, hãy kiểm tra hạn sử dụng trên bao bì sản phẩm và tránh mua các sản phẩm có dấu hiệu của nấm mốc hoặc lá bị hỏng.

Rau tiến vua tươi đang phơi khô

6.Cách sử dụng và chế biến:

Rau Tiến Vua có thể được sử dụng trong nhiều món ăn ngon như rau tiến vua ngâm chua ngọt, xào tôm, mực ống, gỏi tôm thịt, xào thịt bò và canh thịt viên. Những món này không chỉ ngon mà còn giàu dinh dưỡng từ rau Tiến Vua khô. Với giá trị dinh dưỡng đa dạng và hương vị độc đáo, rau Tiến Vua đang trở thành một nguồn thực phẩm quý giá được ưa chuộng trong ẩm thực hiện nay, mặc dù có giá cao hơn nhiều so với một số loại thịt.

Dưới đây là hai cách chế biến phổ biến của rau tiến vua:

1.Rau tiến vua ngâm chua ngọt:

2.Rau tiến vua xào tôm, mực ống:

3.Xào rau tiến vua với tôm, mực ống để tạo ra một món ăn thơm ngon, giòn ngọt đặc biệt mà cả nhà đều thích mê.

Tổng kết lại, qua bài viết, chúng ta đã tìm hiểu về rau tiến vua - một loại rau có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như hỗ trợ tim mạch, hệ tiêu hóa, phòng chống ung thư và làm đẹp da. Rau tiến vua khô cũng mang lại nhiều lợi ích như các loại rau khác, với sự giàu chất xơ, nước, khoáng chất, và vitamin, cùng lượng calo thấp giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn chặn táo bón. Công dụng nổi bật của rau tiến vua là trong việc dưỡng thai cho bà bầu và hỗ trợ giảm cân, duy trì dáng vóc. Ngoài ra, chúng ta đã khám phá cách chọn và chế biến rau tiến vua qua nhiều món ăn ngon. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về rau tiến vua và cách thức chế biến từ loại rau này./.

DsCKI. Nguyễn Quốc Trung giảng viên trường Cao đẳng Y dược Pasteur