Bài thuốc Y học cổ truyền điều trị gai đốt sống cổ hiệu quả

1. Nguyên nhân và biểu hiện của gai đốt sống cổ

Theo quan niệm hiện đại, gai đốt sống cổ hình thành do quá trình thoái hóa tự nhiên, sự cọ xát hoặc tổn thương kéo dài tại đốt sống. Lâu ngày, phần sụn bị mòn, mô xương tăng sinh tạo thành các gai xương nhỏ. Những gai này chèn ép dây thần kinh, mạch máu gây nên hàng loạt triệu chứng: đau nhức vùng cổ, cứng khớp, tê mỏi vai gáy, chóng mặt, hoa mắt hoặc đau lan xuống cánh tay.

Trong Y học cổ truyền, bệnh thuộc phạm vi chứng “cốt tý”, chủ yếu do phong – hàn – thấp xâm nhập khi cơ thể suy yếu. Khi khí huyết lưu thông kém, kinh lạc bị bế tắc, các khớp xương trở nên đau nhức, co cứng. Vì vậy, mục tiêu điều trị là khu phong, tán hàn, hoạt huyết, thông kinh lạc và phục hồi lại sự cân bằng trong cơ thể.

2. Các bài thuốc Y học cổ truyền điều trị gai đốt sống cổ

Y học cổ truyền lưu giữ nhiều bài thuốc quý có tác dụng giảm đau, tăng tuần hoàn máu và hỗ trợ tái tạo sụn khớp. Dưới đây là một số bài thuốc thường được sử dụng:

Bài thuốc 1:

Bạch thược 30g, mộc qua 12g, cam thảo 12g, kê huyết đằng 15g, uy linh tiên 12g, cát căn 12g, cẩu tích 20g, đỗ trọng 12g.

Sắc với 900ml nước còn 250ml, chia 2–3 lần uống trong ngày. Duy trì liên tục 10–15 ngày là một liệu trình.

Bài thuốc 2:

Đương quy 12g, phòng phong 10g, kinh giới 12g, đỗ trọng 10g, rễ cúc tần 16g, nam tục đoạn 16g, cẩu tích 12g, tần giao 10g, rễ tất bát 12g, quế chi 10g, cam thảo 12g, sinh khương 3 lát.

Sắc với 1000ml nước còn 300ml, uống 3 lần/ngày. Sau 7–10 ngày là một liệu trình.

Bài thuốc 3:

Xuyên khung 12g, đan sâm 12g, ngũ gia bì 16g, ngải diệp 16g, kinh giới 12g, thạch xương bồ 12g, hồng hoa 5g, hà thủ ô chế 12g, cỏ xước 16g, xấu hổ 16g, quế chi 10g, thổ phục linh 16g, chích thảo 12g, lá lốt 12g, trần bì 10g.

Sắc với 1200ml nước còn 350ml, chia 3–4 lần uống trong ngày. Uống liền 10 ngày, nghỉ 5–7 ngày rồi lặp lại.

Các bài thuốc trên giúp giảm đau, giảm viêm, lưu thông khí huyết và làm mềm các mô cơ quanh cổ. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ Y học cổ truyền, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc để tránh gây phản tác dụng hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

3. Kết hợp điều trị bằng liệu pháp không dùng thuốc

Ngoài việc dùng thuốc, Y học cổ truyền còn áp dụng nhiều liệu pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả như:

• Châm cứu: Kích thích huyệt đạo, giảm đau, giải phóng chèn ép thần kinh.
• Xoa bóp – bấm huyệt: Giúp thư giãn cơ, tăng lưu thông máu vùng cổ vai gáy.
• Dưỡng sinh và bài tập vận động cổ: Các động tác xoay cổ, gập cổ, kéo giãn nhẹ giúp cải thiện độ linh hoạt của cột sống.
• Chế độ sinh hoạt hợp lý: Tránh ngồi quá lâu một tư thế, không gối đầu quá cao, bổ sung dinh dưỡng giàu canxi và vitamin D.

Bên cạnh đó, việc áp dụng phương pháp Vật lý trị liệu phục hồi chức năng song song với điều trị bằng thuốc giúp duy trì sức khỏe cột sống, giảm đau và ngăn ngừa tái phát lâu dài. Sự kết hợp giữa Y học cổ truyền và các liệu pháp vật lý trị liệu hiện đại đang mở ra hướng điều trị toàn diện, bền vững cho người mắc bệnh gai đốt sống cổ.

Gai đốt sống cổ không nguy hiểm tính mạng nhưng có thể gây biến chứng như thoát vị đĩa đệm cổ, rối loạn tuần hoàn não, tê liệt tay nếu không điều trị sớm. Người bệnh nên khám định kỳ để theo dõi tiến triển và kết hợp điều trị bằng Y học cổ truyền với các phương pháp phục hồi vận động phù hợp.