Cách điều trị cảm lạnh hiệu quả theo Y học cổ truyền

Cảm lạnh thông thường là tình trạng viêm đường hô hấp trên do virus gây ra, thường gặp nhất là nhóm rhinovirus. Bệnh có thể lây truyền qua ba con đường chính: tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, tiếp xúc gián tiếp qua bề mặt vật dụng và hít phải giọt bắn chứa virus trong không khí.

Những yếu tố thuận lợi khiến bệnh dễ khởi phát là thời tiết lạnh, mưa nhiều, ngồi phòng máy lạnh quá lâu hoặc tắm nước lạnh. Ngoài ra, căng thẳng, thiếu ngủ hay trẻ nhỏ đi học mẫu giáo – nơi có nhiều tiếp xúc gần – cũng là những nguyên nhân khiến cơ thể dễ nhiễm virus hơn.

Theo quan điểm của Y học cổ truyền, cảm lạnh thuộc phạm trù “ngoại cảm phong hàn”, tức là do tà khí phong hàn xâm nhập cơ thể qua da, lỗ chân lông hoặc đường hô hấp. Khi đó, vệ khí bị ức chế, phế khí mất điều hòa, làm xuất hiện các triệu chứng như sợ lạnh, ho, chảy nước mũi và đau đầu.

Khoảng 2 – 3 ngày sau khi nhiễm virus, người bệnh bắt đầu có các triệu chứng rõ rệt như hắt hơi, sổ mũi, đau họng, ho khan, đau đầu và đôi khi sốt nhẹ. Thông thường, bệnh sẽ cải thiện sau 7 – 10 ngày, nhưng ho có thể kéo dài đến hai tuần. Nếu sức đề kháng yếu, người bệnh có thể gặp biến chứng như viêm phế quản hoặc viêm phổi.

Trong Y học cổ truyền, cảm lạnh thường biểu hiện ở thể phong hàn, với các dấu hiệu như sợ gió, sợ lạnh, người mệt mỏi, ra ít mồ hôi, mạch phù khẩn. Việc điều trị tập trung vào nguyên tắc “phát tán phong hàn, giải biểu, phù chính khu tà”, tức là làm ra mồ hôi nhẹ để đẩy hàn khí ra ngoài, đồng thời nâng cao chính khí để cơ thể tự phục hồi.

Một số bài thuốc Y học cổ truyền trị cảm lạnh được TS Lê Xuân Hùng – bác sĩ, giảng viên khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh chia sẻ như sau:

1. Bài thuốc uống

Quế chi thang:

Gồm quế chi 9g, gừng tươi 9g, bạch thược 9g, đại táo 6g, cam thảo chích 6g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần. Bài thuốc giúp phát tán phong hàn, điều hòa dinh vệ, giảm đau đầu và ho.

Nhân sâm bại độc tán:

Dùng sài hồ, chỉ xác, khương hoạt, độc hoạt, cam thảo, xuyên khung, phục linh, nhân sâm, tiền hồ, cát cánh – mỗi vị 9g, thêm gừng tươi 3g và bạc hà 2g. Bài thuốc này có tác dụng giải biểu, khu phong, tăng cường sức đề kháng cho người suy nhược.

2. Bài thuốc xông

Dùng các dược liệu như lá tre, sả, lá bưởi, ngải cứu, bạc hà, tía tô, kinh giới, hương nhu – mỗi loại một nắm to. Cho vào nồi đun, khi nước sôi bốc hơi thì xông ngay, lưu ý nhiệt độ vừa phải để tránh bỏng. Hơi thuốc giúp làm ấm cơ thể, thông mũi họng, tăng tiết mồ hôi và loại bỏ hàn khí hiệu quả.

3. Bài thuốc ngâm chân

Dùng gừng tươi hoặc ngải cứu giã nát, đun với nước ấm rồi ngâm chân khoảng 15 – 20 phút. Trong lúc ngâm, nên xoa bóp bàn chân để kích thích huyệt đạo, giúp máu lưu thông tốt hơn và giảm nhanh các triệu chứng sợ lạnh, đau đầu, nghẹt mũi.

Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh nên chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt để hỗ trợ điều trị hiệu quả:

• Không dùng đồ lạnh hoặc các thực phẩm có tính hàn như ốc, lươn, cua…
• Ăn các món dễ tiêu như cháo hành, cháo tía tô, súp nóng giúp ra mồ hôi và giải cảm tốt.
• Bổ sung rau xanh và trái cây tươi để tăng vitamin và sức đề kháng.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi ngày, tránh làm việc quá sức hoặc thức khuya.

Y học cổ truyền không chỉ mang đến các phương pháp điều trị cảm lạnh hiệu quả mà còn giúp điều hòa cơ thể, tăng sức đề kháng tự nhiên, phòng ngừa bệnh tái phát. Việc kết hợp giữa thuốc uống, xông, ngâm chân và chế độ sinh hoạt hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, lấy lại trạng thái khỏe mạnh, dẻo dai và tinh thần thoải mái.