Cây ba chạc là vị thuốc quen thuộc trong Đông y, được biết đến với công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm và hỗ trợ tiêu hóa. Từ lâu, loài cây này đã hiện diện trong nhiều bài thuốc cổ truyền giúp cải thiện sức khỏe.
Cây ba chạc là vị thuốc quen thuộc trong Đông y, được biết đến với công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm và hỗ trợ tiêu hóa. Từ lâu, loài cây này đã hiện diện trong nhiều bài thuốc cổ truyền giúp cải thiện sức khỏe.
Cây ba chạc, còn gọi là bứa ba chạc hay chè cỏ ba chạc, là loài cây bụi nhỏ, mọc nhiều ở vùng rừng núi nước ta. Cây cao khoảng 1–2m, lá mọc đối, thuôn dài, hoa nhỏ màu trắng, quả hình cầu. Người dân thường thu hái lá và cành non để dùng làm thuốc hoặc phơi khô dự trữ.
Theo Đông y, cây ba chạc có vị đắng, tính mát, quy vào can và vị, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và tiêu viêm. Đây là vị thuốc được sử dụng rộng rãi để chữa mẩn ngứa, mụn nhọt, nóng trong, viêm gan hay rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, cây còn được dùng trong các bài thuốc chữa đau dạ dày, viêm loét đường tiêu hóa và ngộ độc thức ăn. Với đặc tính mát gan, lợi mật, cây ba chạc cũng hỗ trợ tốt cho người thường xuyên uống rượu bia, giúp gan thải độc hiệu quả.
Trong dân gian, cây ba chạc thường được sắc uống đơn giản hoặc kết hợp với các vị thuốc khác. Bài thuốc phổ biến là dùng 30g lá và thân cây ba chạc khô, sắc với 1 lít nước uống trong ngày để thanh nhiệt, giải độc. Ngoài ra, lá tươi giã nát đắp ngoài còn giúp làm dịu vết côn trùng cắn hoặc giảm sưng viêm.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy cây ba chạc chứa nhiều hợp chất sinh học như flavonoid, alkaloid và tanin. Các chất này có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, bảo vệ gan và tăng cường hệ miễn dịch. Chính nhờ vậy, ba chạc không chỉ có giá trị trong y học cổ truyền mà còn được y học hiện đại quan tâm.
Theo chia sẻ của bác sĩ y học cổ truyền, việc sử dụng cây ba chạc đúng cách có thể hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan, đường tiêu hóa và viêm nhiễm da liễu. Tuy nhiên, vị thuốc này có vị đắng và tính mát nên người có tỳ vị hư hàn, hay lạnh bụng, tiêu chảy không nên dùng nhiều. Đặc biệt, liều lượng cần được điều chỉnh phù hợp, tránh lạm dụng dẫn đến tác dụng ngược.
Đáng chú ý, theo như các thầy cô giảng dạy ngành y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, cây ba chạc là minh chứng cho giá trị của nguồn dược liệu quanh ta. Các thầy cô nhấn mạnh việc sử dụng thảo dược dân gian cần dựa trên cơ sở khoa học, phối hợp với chẩn đoán chính xác để phát huy công dụng tối đa. Họ cũng khuyến cáo người bệnh nên tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng, đặc biệt với những ai có bệnh nền hoặc đang điều trị bằng thuốc tây.
Có thể thấy, cây ba chạc không chỉ là loại cây mọc hoang mà còn là vị thuốc quý với nhiều công dụng hữu ích cho sức khỏe. Khi được sử dụng đúng cách và kết hợp với sự tư vấn từ bác sĩ, cây ba chạc sẽ phát huy tối đa giá trị trong việc thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ tiêu hóa và chăm sóc sức khỏe toàn diện.