Tránh mất điểm môn Văn qua đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT

• Chọn sai ngành nghề có thể trả giá bằng thanh xuân
• Kinh nghiệm ôn tập thi tốt nghiệp THPT qua đề minh họa

Sau khi đề thi minh họa tốt nghiệp THPT được Bộ GD&ĐT công bố, ban tuyển sinh đại học trường đại học Lương Thế Vinh đã liên hệ với nhiều giáo viên hiện đang giảng dạy các bộ môn thi tốt nghiệp tại các trường THPT, hầu hết các thầy cô giáo đều nhận định đề minh họa thi tốt nghiệp THPT về cơ bản cấu trúc không thay đổi quá nhiều so với năm 2021. Tuy nhiên ở mỗi bộ môn, qua đề tham khảo, nhiều thầy cô cũng có những lưu ý giúp học sinh tránh mất điểm oan khi làm bài. Cụ thể với môn văn các em nên lưu ý:

Phần đọc hiểu:

Phần thi đọc hiểu các em cần nắm vững và biết cách nhận diện các thể thơ quen thuộc như: thơ Đường luật, thơ lục bát, song thất lục bát, thơ tự do và một số thể thơ khác gồm thể thơ năm chữ, bảy chữ, tám chữ.

Các em phải hiểu được các hình ảnh mang tính ẩn dụ mới có cơ sở để giải mã nội dung, nghệ thuật bài, đoạn thơ. Cụ thể, câu ba đề thi tham khảo có các hình ảnh: "trang thơ", "xóm thôn", "hoa trái", "ngôi nhà", "sắc áo", "màu cây", "tiếng Việt" - ẩn dụ cho những giá trị vật chất và tinh thần của người Việt. Từ việc phân tích, học sinh phải rút ra được ý nghĩa cho bản thân, chẳng hạn câu bốn có thể rút ra ý nghĩa: tuổi trẻ hãy kế thừa, tiếp nối và phát huy truyền thống để tạo nên những giá trị mới.

Câu nghị luận xã hội:

Đối với dạng câu hỏi câu nghị luận xã hội, các thí sinh nên tránh lan man, các em chỉ cần bàn luận một nội dung, khía cạnh mà đề yêu cầu. Ví dụ, với đề thi tham khảo môn Văn học mới đây của bộ, trước hết cần giải thích giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc là gì, nó nằm ở khía cạnh giá trị vật chất, và giá trị tinh thần. Tiếp theo các em phải trả lời được câu hỏi vì sao phải trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc?

Về bố cục, các em nên viết đoạn văn thành bài văn thu nhỏ có đủ bố cục ba phần theo kiểu tổng-phân-hợp - đoạn văn phối hợp diễn dịch với quy nạp, làm cho bài viết chặt chẽ, hoặc tách đoạn, tránh tình trạng viết đoạn văn dài hai ba trang giấy vừa mất thời gian vừa bị trừ ít nhất 0,25 điểm/2 điểm. Lưu ý đoạn văn không có dẫn chứng hoặc không tích hợp một số nội dung được đề cập ở văn bản đọc hiểu sẽ không được chấm điểm tuyệt đối.

Câu văn học nghị luận:

Câu hỏi văn học nghị luận bao giờ cũng chiếm số điểm cao nhất trong toàn bài thi. Về hình thức, bài văn nghị luận văn học cần phải có đủ mở bài, thân bài và kết bài.

Ví dụ trong đề thi minh họa, các em phải giới thiệu tác giả Kim Lân, hoàn cảnh sáng tác truyện ngắn "Vợ nhặt" và khát quát nội dung đoạn trích trong phần mở bài.

Phần thân bài, xác định được vấn đề cần nghị luận ở đây tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ qua đoạn trích và nhận xét tư tưởng nhân đạo của nhà văn Kim Lân thể hiện trong đoạn trích. Trước khi phân tích tâm trạng bà cụ Tứ trong đoạn trích, học sinh cần kháí quát nhân vật Tràng từ phần đầu truyện đến lúc anh đem Thị về giới thiệu với mẹ. Hiểu rõ và hiểu đúng về nhân vật bà cụ Tứ dựa trên các phương diện: Thông tin về bà cụ Tứ được tác giả miêu tả trong đoạn trích qua hành động, ngôn ngữ. Nắm được vai trò của bà cụ Tứ trong đoạn trích và mối quan hệ giữa bà cụ Tứ với các nhân vật thị, Tràng trong đoạn trích. Cuối cùng các em phải nêu được ý nghĩa của nhân vật bà cụ Tứ có vai trò gì trong việc thể hiện nội dung, nghệ thuật và tư tưởng, quan điểm của tác giả... Trong quá trình phân tích, chú ý đặt nhân vật vào bối cảnh chung của câu chuyện để làm cho bài văn thêm sâu sắc. Đừng quên phân tích nghệ thuật để lấy được trọn điểm.

Phần kết bài, đánh giá vai trò của nhân vật bà cụ Tứ đối với sự thành công của tác phẩm, thông điệp mà tác giả muốn hướng tới, nêu cảm nhận của bản thân về nhân vật bà cụ Tứ, tránh kết bài chung chung, không có điểm nhấn.

Thầy Trần Minh Khương, giảng viên trường Đại học Lương Thế Vinh nhắc nhở thêm với các em khi làm bài thi môn Văn, bài viết có tính sáng tạo, hoặc có lối hành văn mạch lạc, sử dụng từ ngữ hay, có góc nhìn mới, đưa lý luận văn học vào bài làm cùng là một trong những điểm cộng.