Y học cổ truyền chia sẻ công dụng chữa bệnh của dược liệu Thiên hoa phấn

Giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Hà cho biết, Thiên hoa phấn còn có tên gọi qua lâu căn, là rễ phình ra thành củ của cây qua lâu , thiên hoa phấn có vị ngọt chua, tính mát; vị và đại tràng, vào kinh phế. Thiên hoa phấn có công dụng làm mát phổi, tăng bài tiết tân dịch, hoá đờm. Chữa khát, làm tan ứ tụ và tống mủ khi bị mụn nhọt, lở độc sưng tấy, mạch lươn.

Đây là loại cây mọc hoang trên đất rừng có nhiều công dụng chữa bệnh: ho, sốt… đặc biệt tác dụng sinh tân, chữa đái tháo đường hiệu quả, chỉ khát.

Thiên hoa phấn là tên vị thuốc Bắc của rễ cây qua lâu, còn gọi là qua lâu căn, người dân gọi là dưa trời, dưa núi, dây bạc bát, hoa bát, vương qua, thau ca.

Rễ qua lâu được thu hoạch vào mùa thu đông, sau khi thu hái quả được ít ngày là tốt nhất. Muốn rễ củ mập thì ngắt bỏ hoa để dinh dưỡng tập trung hết vào rễ. Rễ đào về, cạo bỏ vỏ ngoài, đem rửa thật sạch, sau đó cắt thành từng đoạn, rễ nhỏ thì để nguyên, còn rễ to bổ dọc, phơi hay sấy khô để bảo quản. Thành phần hóa học của rễ gồm tinh bột, chất nhầy, với hàm lượng hơn 1%, kirilowin, karasurin,…

Dược liệu thiên hoa phấn có màu vàng hoặc nâu nhạt ở mặt ngoài, mặt cắt màu trắng có điểm mạch gân màu vàng, có vị nhạt sao hơi đắng, chua, không mùi, tính hàn, có công dụng sinh tân dịch, nhuận táo, chỉ khát, giảm đau chữa sốt nóng, đoản hơi, hoàng đản, đái tháo đường, miệng khô, khát nước, sưng tấy, lở ngứa, trĩ rò.

Những bài thuốc y học cổ truyền có công dụng chữa bệnh từ thiên hoa phấn gồm:

Ho do đờm nhiệt biểu hiện ho khạc đờm vàng đặc: Dùng qua lâu với đởm nam tinh và hoàng cầm.

Đờm, thấp và huyết ứ trệ trong ngực: Dùng qua lâu với thông bạch và bán hạ.

Đờm và nhiệt tích tụ trong ngực và vùng thượng vị: Dùng qua lâu với hoàng liên và bán hạ.

Sốt nóng, da vàng, miệng khô khát: Thiên hoa phấn lấy , hạt đậu đen mỗi vị  dùng 8g hoặc rễ cây é lớn đầu dùng 8g ,sắc cùng với 200ml đến khi còn 50ml, uống 1 lần mỗi ngày.

Đái tháo đường: Thiên hoa phấn dùng 8g, thục địa, hoài sơn mỗi vị dùng 20g, đơn bì, kỷ tử, thạch hộc mỗi vị dùng 12g, sơn thù, sa nhân mỗi vị dùng 8g. Sắc uống mỗi ngày dùng 1 thang.