Y học cổ truyền khám phá công dụng chữa bệnh từ dược liệu Hoàng mộc

Cây hoàng mộc trong Đông y gọi là vị Hoàng liên gai, tên thường gọi dân gian là cây hoàng mù. Cây bụi, cao từ 2m đến 3m, có các cành dài, thân vàng xám nhạt, mỗi đốt, dưới chùm lá có gai chẽ ra 3 nhánh, dài 1cm đến 1,5cm. Lá mọc hình chum có từ 3 đến 4 lá, có khi tới 8 lá ở mỗi đốt. Cuống lá ngắn 0,5 – 1cm, phiến lá nguyên, hình mác, mép có răng cưa to, cứng dài 16 – 17cm, rộng 46cm, mặt trên màu xanh lục nhạt, mặt dưới màu trắng.

Giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh Lê Xuân Hùng chia sẻ, cây Hoàng mộc mọc hoang ở Sapa (quanh thị trấn) và trên những vùng núi cao tỉnh Lào Cai.  Cây hoàng mộc kết trái trong khoảng tháng 3 đến tháng 6, quả bên ngoài màu vàng, bên trong có màu lục xám hoặc nâu đen của hạt. Rễ của cây hoàng liên đặc trưng bởi dạng hình trụ dài, thuộc loại rễ chùm, có màu nâu hoặc màu vàng nhạt. Tới giai đoạn trưởng thành, rễ cây sẽ mọc thành củ giống như chân gà, đó là vì sao người ta hay gọi là hoàng liên chân gà.

Một số bài thuốc từ Hoàng mộc được tham khảo sử dụng trong điều trị được TS Bùi Duy Hưng – giảng viên khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Lương Thế Vinh chia sẻ như sau:

Chữa bệnh đau răng sử dụng bài thuốc như sau: Hoàng mộc 10g, rượu đế loại cao độ 100ml. Lá cây Hoàng mộc rửa sạch để ráo nước rồi ngâm với rượu, ngâm khoảng 10 ngày. Chúng ta dùng rượu này để chấm vào chỗ răng bị đau.

Chữa bệnh kiết lỵ sử dụng bài thuốc như sau: Hoàng mộc 4g, nước 150ml, sắc thuốc uống hàng ngày. Vị khó uống thì có thể cho thêm đường.

Thuốc đông Y trị các loại cam nhiệt ở trẻ: Hoa bạch cẩn 8g, hoa phù dung trắng 8g, Hoàng mộc 12g, thanh đại 10g, ngũ cốc trùng 8g, lô hội 8g, bạch vu di 8g. Tất cả cho vào ấm đổ 600ml nước, sắc nhỏ lửa còn 300ml nước, chia 3 lần uống trong ngày, dùng liền 5 ngày.

Bài thuốc trị bệnh đái tháo đường: ngũ vị tử 6g, mạch môn 8g, Hoàng mộc 12g. Tất cả đổ 600ml nước sắc uống trong ngày. 10 ngày một liệu trình.

Uống thuốc đông y kích thích tiêu hóa mỗi ngày: Hoàng mộc 6g, cho vào ấm đổ 500ml nước, sắc còn 200ml nước, chia 2 lần uống trong ngày, dùng sau bữa ăn 15 phút. Dùng liền 5 ngày. Hoặc có thể lấy bột hoàng mộc 10g, bột đại hoàng 20g, bột quế chi 15g. Các vị trộn đều để dùng. Mỗi ngày uống 1g với nước ấm, ngày dùng 3 lần, dùng liền 5 ngày. Lưu ý, phụ nữ có thai không được dùng.