Công dụng của lá sài đất trong Đông y và cách dùng chữa bệnh

Lá sài đất (còn gọi là húng trám, ngổ núi, sài đất hoa vàng) từ lâu đã được biết đến là loại cây thuốc dân gian quen thuộc ở nhiều vùng quê Việt Nam. Với tính mát, vị ngọt nhẹ, lá sài đất không chỉ được dùng để thanh nhiệt, giải độc mà còn hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh thường gặp theo y học cổ truyền.

Sài đất là loại cây thân bò, mọc hoang ở nhiều nơi, dễ trồng, dễ thu hái. Lá có hình trứng, mọc đối, hoa vàng rực rỡ, thường nở vào mùa hè. Trong Đông y, cả phần lá và thân sài đất đều được sử dụng để làm thuốc, có thể dùng tươi hoặc phơi khô.

Công dụng chữa bệnh của lá sài đất trong Đông y

Theo y học cổ truyền, lá sài đất có vị ngọt, tính mát, quy vào các kinh can – phế – tỳ. Tác dụng chính của loại dược liệu này là thanh nhiệt, giải độc, mát gan, tiêu viêm. Người dân từ lâu đã sử dụng sài đất để chữa nhiều bệnh lý khác nhau:

- Chữa mụn nhọt, viêm da, rôm sảy: Lá sài đất tươi giã nát đắp trực tiếp lên vùng da bị viêm, vừa mát vừa giảm sưng đỏ.

- Trị sốt cao, cảm mạo: Dùng lá sài đất nấu nước uống hoặc nấu thành cao giúp hạ nhiệt, giải cảm hiệu quả.

- Hỗ trợ viêm họng, ho: Uống nước sắc lá sài đất kết hợp cam thảo giúp dịu cổ họng, giảm ho.

- Điều trị viêm gan, vàng da: Trong dân gian, lá sài đất còn được dùng làm vị thuốc mát gan, lợi mật, hỗ trợ người bị viêm gan.

- Chữa viêm nhiễm phụ khoa: Nước sài đất nấu đặc có thể dùng để xông hoặc rửa ngoài, giúp giảm ngứa rát, kháng viêm tự nhiên.

Cách dùng lá sài đất hiệu quả

- Sắc uống: Lấy 15–30g lá sài đất tươi hoặc khô, sắc cùng 500ml nước, đun cạn còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày.

- Nấu nước tắm: Với trẻ em bị rôm sảy, mẩn ngứa, dùng 50–100g sài đất nấu nước tắm hàng ngày rất an toàn.

- Đắp ngoài: Giã nát lá tươi đắp lên vết mụn nhọt, vết thương sưng đỏ.

- Kết hợp với thảo dược khác: Sài đất thường được dùng chung với kim ngân hoa, bồ công anh trong các bài thuốc giải độc, thanh nhiệt.

Lưu ý khi sử dụng lá sài đất

Mặc dù là thảo dược lành tính, người dùng cũng cần chú ý:

- Không nên lạm dụng liều cao trong thời gian dài.

- Phụ nữ có thai hoặc người đang dùng thuốc Tây nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

- Với bệnh lý mạn tính như viêm gan, viêm thận, cần kết hợp thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của chuyên gia.

Theo các thầy cô giảng dạy ngành Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, lá sài đất là dược liệu quý, dễ kiếm, hiệu quả trong nhiều bài thuốc dân gian. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt và an toàn, người bệnh nên kết hợp chế độ sinh hoạt khoa học, ăn uống điều độ và sử dụng đúng cách

Lá sài đất trong Đông y không chỉ là thảo dược thanh nhiệt, giải độc, mà còn có tác dụng điều trị nhiều bệnh thường gặp như mụn nhọt, sốt cao, viêm gan, viêm họng. Đây là vị thuốc dân gian quen thuộc, an toàn, dễ sử dụng và có thể kết hợp cùng nhiều thảo dược khác để tăng hiệu quả chữa bệnh.

Danh mục