Đương quy bổ huyết thang – Phương thuốc bổ khí, sinh huyết, phục hồi sức khỏe

Trong kho tàng y học cổ truyền, Đương quy bổ huyết thang được xem là một trong những phương thuốc kinh điển nhất dùng để điều trị chứng khí huyết lưỡng hư (thiếu cả khí và huyết). Bài thuốc được lưu truyền qua hàng trăm năm, đến nay vẫn được các Bác sĩ Đông y sử dụng phổ biến trong lâm sàng để phục hồi sức khỏe sau suy nhược, mất máu hoặc sau sinh.

Theo các tài liệu cổ, bài thuốc gồm hai vị chính là Hoàng kỳ và Đương quy, nhưng sự kết hợp tưởng như đơn giản này lại tạo nên tác dụng bổ khí sinh huyết mạnh mẽ, giúp điều hòa cơ thể, cải thiện sắc khí và tăng cường thể lực hiệu quả.

Thành phần và cách dùng

Thành phần:

• Hoàng kỳ: 4 gam

• Đương quy (sao rượu): 8 gam

Cách dùng: Sắc thuốc với lượng nước vừa đủ, đun nhỏ lửa lấy nước đặc, chia 2 lần uống trong ngày. Người bệnh nên dùng đều đặn từ 5 – 7 ngày để cảm nhận hiệu quả.

Công dụng và đối tượng sử dụng

Đương quy bổ huyết thang có tác dụng bổ khí sinh huyết, giúp cơ thể nhanh chóng tái tạo lượng máu đã mất, phục hồi chức năng tạng phủ, đặc biệt là tỳ và tâm. Bài thuốc thường được Bác sĩ Y học cổ truyền chỉ định trong các trường hợp:

• Phụ nữ sau sinh, rong huyết hoặc mất máu nhiều.

• Người thiếu máu, da mặt vàng vọt, cơ thể suy nhược.

• Trường hợp sau khi mổ, sau khi vết thương hoặc u nhọt vỡ mủ nhiều, khiến cơ thể suy yếu.

• Người có biểu hiện mệt mỏi, sốt nhẹ, mạch yếu, tinh thần uể oải.

Theo học thuyết Đông y, “khí sinh huyết, huyết theo khí hành” – khí mạnh thì huyết sinh, huyết đủ thì khí vận hành điều hòa. Đương quy bổ huyết thang vận dụng chính nguyên lý này.

• Hoàng kỳ là vị chủ đạo, có tác dụng đại bổ nguyên khí, tăng khả năng sinh huyết.

• Đương quy là vị quân, dưỡng huyết, hoạt huyết, đồng thời giúp máu lưu thông tốt, tránh tình trạng ứ trệ.

Sự kết hợp giữa hai vị này theo tỷ lệ 1 phần Hoàng kỳ – 2 phần Đương quy tạo ra thế “khí mạnh sinh huyết”, vừa bổ khí, vừa dưỡng huyết, giúp người bệnh nhanh hồi phục sau suy nhược.

TS. Nguyễn Xuân Xã – Bác sĩ Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh cho biết: “Đương quy bổ huyết thang tuy chỉ gồm hai vị thuốc, nhưng hiệu quả rất lớn nhờ sự phối hợp hài hòa giữa bổ khí và dưỡng huyết. Đây là bài thuốc mẫu mực, thể hiện rõ nguyên tắc ‘khí huyết tương sinh’ trong Đông y. Bài thuốc đặc biệt phù hợp cho phụ nữ sau sinh, người mới khỏi bệnh hoặc suy nhược cơ thể kéo dài”.

TS. Xã cũng lưu ý, người âm hư hỏa vượng (biểu hiện nóng trong, bốc hỏa, lưỡi đỏ, miệng khô) không nên dùng bài thuốc này, vì có thể làm tăng nội nhiệt. Trường hợp cần thiết nên tham khảo ý kiến Bác sĩ Đông y để được gia giảm phù hợp.

Ứng dụng hiện đại

Hiện nay, Đương quy bổ huyết thang không chỉ được dùng trong điều trị mà còn ứng dụng rộng rãi trong phục hồi sức khỏe sau sinh, sau phẫu thuật hoặc bổ sung dưỡng chất cho người thiếu máu mạn tính. Nhiều cơ sở Y học cổ truyền còn kết hợp bài thuốc này với các liệu pháp châm cứu, xoa bóp bấm huyệt để tăng hiệu quả điều trị.

Ngoài dạng sắc truyền thống, bài thuốc còn được bào chế sẵn dưới dạng viên hoàn, cao lỏng, trà thảo dược, giúp người dùng tiện sử dụng mà vẫn giữ được công hiệu vốn có.

Đương quy bổ huyết thang là minh chứng điển hình cho trí tuệ của Y học cổ truyền – chỉ với hai vị thuốc đơn giản nhưng mang lại hiệu quả sâu rộng trong bổ khí, sinh huyết và hồi phục cơ thể. Với hướng dẫn của Bác sĩ Đông y, bài thuốc có thể được gia giảm linh hoạt, phù hợp với từng thể bệnh, góp phần cải thiện sức khỏe toàn diện cho người bệnh, đặc biệt là phụ nữ sau sinh và người suy nhược lâu ngày.