• Hướng dẫn bài tập chuyên biệt cho người vẹo cột sống

• Những bài thuốc Đông y chữa mề đay mãn tính

Khớp gối là khớp phức tạp, gồm ba khoang chính: giữa xương đùi và xương chày, giữa xương đùi và xương bánh chè, cùng màng hoạt dịch bảo vệ bao quanh. Các cấu trúc quan trọng như sụn khớp, đĩa chêm, dây chằng chéo, dây chằng bên và cơ vùng đùi giúp duy trì ổn định trong mọi chuyển động. Khi hoạt động, khớp gối chịu áp lực rất lớn, đặc biệt khi chạy, leo cầu thang hoặc mang vật nặng. Đĩa chêm đóng vai trò giảm chấn, phân tán lực đều và giảm ma sát. Khi đĩa chêm rách, sụn mòn hoặc dây chằng chùng, khớp gối sẽ mất vững, gây đau, sưng, hạn chế vận động và có thể tiến triển thành thoái hóa.

Nguyên nhân gây tổn thương khớp gối thường đến từ chấn thương thể thao, vận động sai tư thế, thừa cân, lão hóa hoặc yếu cơ vùng đùi – hông. Ở người cao tuổi, hiện tượng thoái hóa khớp gối là phổ biến do sụn khớp mất đàn hồi, dịch khớp giảm, khiến việc di chuyển đau nhức và khó khăn. Với người trẻ, các chấn thương dây chằng, rách đĩa chêm hay lệch trục chi thường là hậu quả của vận động quá sức. Để khắc phục, người bệnh cần được đánh giá chính xác mức độ tổn thương qua thăm khám lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh như chụp cộng hưởng từ hoặc siêu âm khớp.

Sau khi xác định tổn thương khớp gối, bác sĩ sẽ thiết kế chương trình phục hồi phù hợp. Các bài tập vật lý trị liệu có thể bao gồm co giãn cơ đùi trước và sau, duỗi gối thụ động, nâng chân thẳng, tập thăng bằng một chân, bước lên xuống bậc thấp hoặc đi bộ dưới nước. Mục tiêu là tăng sức mạnh cơ, cải thiện linh hoạt, ổn định khớp và giảm đau. Ở những trung tâm chuyên sâu có đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo bài bản tại đại học phục hồi chức năng, chương trình sẽ được thiết kế khoa học, đảm bảo an toàn và hiệu quả theo từng giai đoạn phục hồi. Ngoài ra, các phương pháp hỗ trợ như điện trị liệu, sóng ngắn, laser công suất thấp, hoặc nhiệt trị liệu giúp giảm viêm, giảm co cứng cơ và kích thích lưu thông máu.

Trong quá trình phục hồi, bệnh nhân cần được hướng dẫn cách bảo vệ khớp gối đúng tư thế: tránh ngồi xổm, không đứng lâu, khi lên xuống cầu thang nên bước chân lành trước, duy trì trọng tâm đều hai bên và hạn chế mang vác nặng. Bên cạnh đó, kiểm soát cân nặng là yếu tố quyết định vì mỗi kilogram dư thừa sẽ tạo thêm áp lực đáng kể lên khớp. Người bệnh nên duy trì chế độ ăn giàu protein, canxi, magie, vitamin D và acid béo omega-3 để hỗ trợ tái tạo mô và giảm phản ứng viêm.

Với những trường hợp tổn thương khớp gối nặng như rách toàn phần dây chằng chéo hoặc thoái hóa giai đoạn cuối, phẫu thuật tái tạo hoặc thay khớp nhân tạo có thể được chỉ định. Sau phẫu thuật, giai đoạn phục hồi đóng vai trò quyết định tới khả năng vận động về sau. Khi người bệnh được hướng dẫn bài bản bởi kỹ thuật viên có nền tảng từ cao đẳng phục hồi chức năng hoặc có sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa, việc tập luyện sẽ diễn ra an toàn, kiểm soát tốt tiến độ hồi phục và hạn chế biến chứng.

Điều đáng mừng là nhiều bệnh nhân đã lấy lại khả năng vận động gần như hoàn toàn nhờ tuân thủ đúng liệu trình và kiên trì tập luyện. Sự kết hợp giữa chuyên môn y học, ý chí người bệnh và hỗ trợ từ gia đình tạo nên kết quả đáng kinh ngạc trong phục hồi khớp gối. Đây không chỉ là hành trình lấy lại vận động mà còn là cơ hội để người bệnh hiểu hơn về cơ thể mình, rèn luyện lối sống lành mạnh và duy trì sức khỏe bền vững. Khớp gối – một “tuyệt tác” vận động của cơ thể – nếu được chăm sóc đúng cách, sẽ giúp bạn tự tin bước đi trên hành trình dài của cuộc sống mà không còn lo ngại cơn đau hay giới hạn vận động.