Bác sĩ y học cổ truyền chia sẻ công dụng chữa bệnh từ cây Móp gai

Theo y học cổ truyền, cây Móp gai, còn được biết đến với tên gọi khác như cây mướp gai, ráy gai, củ chóc gai, là một loại rau dại tự nhiên chặt chẽ liên quan đến lịch sử của các người du kích trong kháng chiến. Ngoài việc là một loại rau sạch ngon và bổ dưỡng, cây móp gai còn được biết đến như một vị thuốc với những công dụng đáng ngạc nhiên.

Tên khoa học của cây Móp gai là Lasia spinosa (Lour) (1), thuộc họ Ráy.

Mô tả:

- Thân cây: Móp gai là một loại cây thân thảo, với thân và gốc rễ nằm dưới đất bùn ẩm ướt. Thân cây có hình dạng bò phình to như củ, có nhiều mắt và sẹo từ lá đã rụng (2).

- Rễ: Cây móp gai có rễ chùm, phát triển trên thân cây.

- Lá: Cuống bẹ của lá có dạng dời, có chiều dài lên đến 50cm và mang nhiều gai nhỏ. Các gai trên lá rất cứng khi lá già. Lá của cây móp gai có hình dạng sẻ thùy, được tổ chức theo cấu trúc lá kép mọc đối xứng. Trên gân chính và các gân nhỏ của lá đều có gai sắc nhọn. Lá trẻ mềm và mập mạp giống nhánh cây kim tiền, được người dân hái về để làm rau ăn.

- Hoa: Hoa của cây móp gai mọc từ thân cây, có cuống hoa dài vươn lên có thể đạt tới 50cm. Hoa có màu đỏ và thường nở đơn độc, với một cánh hoa hòa màu vàng bên trong có nhụy hình trùy.

- Quả: Quả của cây móp gai có hình dạng phình to, dạng trùy và mang nhiều gai mắt sần sùi.

Bộ phận dùng:

- Lá non và đọt non của cây được người dân sử dụng làm rau ăn.

- Thân cây (hoặc củ) được dân gian sử dụng để làm thuốc.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Thị Tĩnh – giảng viên khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Lương Thế Vinh tổng hợp một số bài thuốc từ cây Móp gai như sau:

Bài thuốc điều trị xơ gan cổ trướng, viêm gan, vàng da:

Chuẩn bị: Củ cây móp gai khô 15g, lá cây quao khô 15g, cây ô rô nước khô 15g.

Thực hiện: Rửa sạch và phơi khô các vị thuốc (có thể sao vàng hạ thổ nếu có điều kiện). Sau đó, sắc chúng với khoảng 4 chén nước sạch, đun cạn để lấy khoảng 2 chén nước. Chia thành nhiều lần uống trong ngày.

Bài thuốc điều trị phù thận, thông tiểu tiện, viêm thận thủy thũng:

Chuẩn bị: Củ móp gai khô 20g.

Thực hiện:

Cách 1: Sao vàng hạ thổ củ khô, sắc với khoảng 3 chén nước. Sắc lấy 2 chén và chia thành nhiều lần uống trong ngày.

Cách 2: Sau khi sao vàng vị thuốc, đập thành bột mịn, hòa vào nước sôi, để nguội rồi uống hàng ngày.

Cách 3: Kết hợp sử dụng đọt non của cây móp gai, rửa sạch và luộc để ăn hàng ngày. Cách này giúp thúc đẩy tiểu tiện và thanh lọc cơ thể, đồng thời cung cấp chất xơ cho cơ thể.

Bài thuốc giảm đau nhức xương khớp:

Chuẩn bị: Củ móp gai khô 15g, củ cốt khí khô 15g, cỏ xước khô 15g, lá lốt khô 10g.

Thực hiện: Rửa sạch các vị thuốc và đun với khoảng 4 bát nước. Đun cho nước cạn, lấy khoảng 2 bát nước và chia thành 3 lần uống sau bữa ăn. Dùng liên tục trong khoảng 10 ngày, người bệnh sẽ cảm nhận hiệu quả của bài thuốc này.

Bài thuốc điều trị mụn trứng cá:

Chuẩn bị: Củ móp gai khô 15g.

Thực hiện: Sắc nước uống hàng ngày. Đồng thời, kết hợp sử dụng đọt non móp gai làm rau ăn sẽ mang lại hiệu quả tốt cho chức năng gan, thận, từ đó giúp cải thiện làn da, giảm mụn hiệu quả và kéo dài.

Bài thuốc điều trị mẩn ngứa ngoài da:

Chuẩn bị: Sử dụng toàn bộ cây móp gai, bao gồm thân và lá cây, bao cả lá già (khoảng 1 nắm lớn).

Thực hiện: Đun nước từ phần trên cây, sau đó tắm ngày một lần bằng nước này. Sử dụng liên tục trong khoảng 1 tuần sẽ có sự cải thiện.