• Tập luyện cho bệnh hô hấp: hướng dẫn phục hồi chức năng hiệu quả

• Ngưu tất: Vị thuốc bồi bổ can thận, khỏe mạnh gân cốt

Trong y học cổ truyền, cây bông ổi (tên khoa học Lantana camara L.) có vị đắng, cay, tính ấm, không độc, quy vào hai kinh can và tỳ. Toàn cây đều có thể dùng làm thuốc, trong đó lá và hoa là bộ phận được sử dụng phổ biến nhất. Theo bác sĩ y học cổ truyền, bông ổi có công dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, giảm đau, đặc biệt hiệu quả trong điều trị các bệnh ngoài da, viêm họng, cảm cúm và rối loạn tiêu hóa.

Lá bông ổi chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học như lantadene, camarin và flavonoid, có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm mạnh. Dân gian thường dùng lá bông ổi giã nát đắp lên vết thương sưng tấy, mụn nhọt hoặc vết côn trùng cắn để giảm đau, chống nhiễm trùng. Khi bị cảm cúm, ho hoặc đau họng, có thể hái lá non rửa sạch, sắc uống cùng ít gừng tươi giúp ra mồ hôi, giảm sốt và thông phế.

Bên cạnh đó, nước sắc lá hoặc hoa bông ổi còn được dùng để điều trị tiêu chảy nhẹ, đầy bụng, đau bụng do lạnh. Cách dùng khá đơn giản: lấy 10–15g lá khô hoặc 20g lá tươi, sắc cùng 400ml nước, đun còn 150ml, chia 2 lần uống trong ngày. Với người bị đau nhức xương khớp, có thể kết hợp bông ổi cùng lá ngải cứu, lá lốt nấu nước xông hoặc ngâm rượu xoa bóp, giúp lưu thông khí huyết, giảm đau hiệu quả.

Theo thầy cô giảng dạy ngành bác sĩ y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, cây bông ổi có giá trị dược lý cao và là dược liệu tiềm năng trong nghiên cứu y học cổ truyền hiện đại. Ngoài tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, cây còn được chứng minh có khả năng chống oxy hóa, hỗ trợ giảm lipid máu và bảo vệ gan. Tuy nhiên, do bông ổi có tính ấm và chứa một số hợp chất nhạy cảm, người bệnh cần dùng đúng liều lượng, không nên lạm dụng.

Khi sử dụng cây bông ổi trong điều trị, Đông y khuyến cáo cần “biện chứng luận trị”, tức là phải căn cứ vào thể trạng từng người. Với người thể nhiệt, nên kết hợp thêm các vị thuốc mát như cam thảo, cúc hoa; còn người bị cảm lạnh, có thể thêm gừng tươi hoặc kinh giới để tăng hiệu quả phát tán phong hàn. Việc kết hợp hài hòa giữa các vị thuốc giúp cơ thể được điều hòa toàn diện, tăng khả năng hồi phục.

Bác sĩ y học cổ truyền khuyên rằng, bên cạnh việc sử dụng dược liệu, người bệnh cần duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, ăn uống thanh đạm, tránh thức khuya và giữ tinh thần thoải mái để bệnh mau khỏi. Cây bông ổi chính là ví dụ điển hình cho sự kết hợp giữa vẻ đẹp thiên nhiên và giá trị chữa bệnh của Đông y, giúp con người sống khỏe mạnh và cân bằng hơn.

Như vậy, cây bông ổi trong Đông y không chỉ là vị thuốc dân gian dễ kiếm mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khi sử dụng đúng cách. Đây là minh chứng cho trí tuệ y học truyền thống Việt Nam – luôn tìm ra giá trị chữa bệnh trong những loài cây bình dị quanh ta.