Cây sam biển - Đặc điểm và tác dụng dược lý trong y học cổ truyền

Đặc điểm và mô tả

Cây Sam Biển, có tên khoa học là Trianthema Portulacastrum L., thuộc họ Aizoaceae, là một loại thảo mộc có nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền với đa dạng tác dụng và công dụng khác nhau.

Cây Sam Biển có các đặc điểm: Thân mập, mọc bò, phân nhánh, có rãnh khía và lông dụng mi ở hai hàng đối diện. Lá mọc đối, hình bầu dục, gốc hơi hình tim, đầu tù, lá có cuống ngắn ôm thân với hai răng dạng lá kèm dính nhau và gân lá mờ. Hoa không cuống, mọc riêng lẻ ở bẹ của lá, lá bắc hình mác nhọn, dễ nhầm lẫn với lá đài, đài gồm 5 răng hình bầu dục và tràng không có. Quả nang dạng trụ với nhiều hạt hình thận.

Chi Trianthema L. ở Việt Nam chỉ có duy nhất một loài cây sam biển. Loài cây này phân bố rộng rãi ở các tỉnh dọc theo bờ biển từ Hải Phòng đến Kiên Giang, cũng như trên hai đảo lớn là Côn Đảo và Phú Quốc. Trên toàn thế giới, cây sam biển cũng phân bố khắp các vùng nhiệt đới ở cả hai bán cầu.

Thành phần hoá học và tác dụng dược lý

Thành phần hóa học: Theo chia sẻ của bác sĩ, giảng viên hiện đang công tác tại Trường ĐH Lương Thế Vinh, lá cây chứa nhiều dưỡng chất như protein, carbohydrate, vitamin C, caroten và các khoáng chất như P, Fe. Hạt cây chứa dầu béo và các hợp chất như alcaloid trianthemin và punaranavin.

Tác dụng dược lý: Cây sam biển đã được nghiên cứu về khả năng kháng vi nấm, bảo vệ gan và thậm chí có tác dụng chống ung thư.

Tính vị và công dụng:

• Tính vị: Toàn cây và rễ sam biển có vị đắng, rễ tươi lại có vị ngọt và có tính nóng.
• Công dụng: Sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để lợi tiểu, điều trị phù, thũng, vàng da, bệnh gan, táo bón và nhiều bệnh khác.

Công dụng và sử dụng truyền thống

Cây Sam Biển không chỉ là một loài cây thông thường mà còn mang đến nhiều lợi ích sức khỏe và có ứng dụng trong y học cổ truyền. Loài cây này thường được sử dụng để:

• Lợi tiểu và chữa phù, thũng: Thường sử dụng lá cây để có hiệu quả lợi tiểu và chữa các vấn đề về phù và thũng.
• Chữa vàng da, bệnh gan, táo bón: Có thể sử dụng cây để điều trị vàng da, các bệnh gan và táo bón.
• Dùng trong dinh dưỡng và giải nhiệt: Cây có thể được dùng làm thực phẩm trong chế độ ăn uống hoặc nấu chín ăn, đặc biệt hiệu quả trong việc giải nhiệt, đặc biệt là vào mùa nóng.

Cây Sam Biển không chỉ là một loại thảo mộc thông thường mà còn là nguồn tài nguyên quý giá trong y học cổ truyền với nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, việc sử dụng cây trong y học cần phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế để đảm bảo hiệu quả và an toàn tốt nhất.