Du học sinh cần khôn ngoan khi chọn việc làm thêm

• Hành trình giành học bổng 8 tỷ đồng từ đại học Mỹ của chàng trai dân tộc Tày
• Top 5 trường đại học tốt nhất Nhật Bản

Trao đổi với ban tư vấn du học trường đại học Lương Thế Vinh, em Nguyễn Thiệu Khang hiện đang là sinh viên ngành Công nghệ Thông tin, Đại học Charles Darwin University, thành phố Darwin, Bắc Australia chia sẻ, trong chín năm sống và học tập tại Australia, Khang trải qua các công việc làm thêm khác nhau, từ dạy piano, giao bánh pizza, làm việc trong nhà hàng, công ty du học đến hiện tại là nhân viên công nghệ thông tin ở một công ty lắp đặt bể bơi. Từ trải nghiệm của bản thân, Khang rút ra kinh nghiệm tìm việc và những quyền lợi mà du học sinh cần biết khi làm thêm ở Australia.

Hãy tìm hiểu kỹ về luật lao động, cũng như những quyền lợi mà mình được hưởng khi đi làm thêm.

Khang cho hay, tại Australia, các công việc lương cao, có hợp đồng đều yêu cầu bằng cấp hay chứng chỉ. Làm ở nhà hàng hay siêu thị là lựa chọn phổ biến của các du học sinh Việt lúc mới sang đây. Công việc này không yêu cầu kinh nghiệm, bằng cấp, lại sẵn có, được đi làm ngay. Tuy nhiên những công việc này thường rất vất vả, lương lại thấp, còn có nhiều rủi ro.

Công việc làm thêm đầu tiên của Khang ở Australia là dạy piano với mức lương 30-35 AUD một giờ. Vào năm đầu đại học, Khang xin làm nhân viên giao pizza của một hãng đồ ăn nhanh. Mỗi ngày Khang làm ba tiếng, được trả 17 AUD một tiếng theo hợp đồng lao động.

Sang năm tiếp theo, cậu xin vào làm phụ bếp và nhân viên ghi order của khách hàng tại một nhà hàng châu Á. Vì muốn tìm gấp công việc để tích lũy một khoản tiền, Khang chấp nhận làm "chui", không có hợp đồng lao động. Trải nghiệm ở đây khiến cậu sợ hãi khi phải làm 10-12 tiếng một ngày nhưng chỉ nhận được 12-13 AUD một tiếng tiền mặt.

Tuy nhiên đây là sai lầm của hầu hết sinh viên, bởi chính phủ Australia có những quy định riêng về luật lao động cũng như những chế độ riêng dành cho các lao động làm full – time hoặc part – time. Năm 2019, University of New South Wales (UNSW) và University of Technology and Science (UTS), hai trường hàng đầu của Australia ở Sydney, tiến hành khảo sát khoảng 5.000 học sinh, sinh viên quốc tế về mức lương làm thêm nhận được. Kết quả 77% du học sinh nhận lương dưới mức tối thiểu (20 AUD) và 32% nhận lương 12 AUD một tiếng hoặc ít hơn. 86% người biết bị trả ít hơn lương tổi thiểu nhưng 62% số đó nghĩ đấy là lỗi của mình.

Khang cho rằng, thực trạng trên bắt nguồn từ một số nguyên nhân, trong đó có việc du học sinh không nắm rõ luật và chấp nhận mức lương được chủ đưa ra. Một số bạn thỏa thuận với chủ nhận lương tiền mặt với nhiều lý do khác nhau, nhưng mục đích là được phép làm nhiều hơn 20 tiếng một tuần nhằm tăng thu nhập.

Hãy nâng cao kỹ năng sử dụng ngoại ngữ để tạo tự tin, cũng như dễ dàng tìm được một công việc phù hợp:

Nguyên nhân dẫn đến việc nhiều du học sinh đi làm chui, hoặc chọn được công việc không phù hợp, bị bóc lột sức lực, cũng như ăn chặn tiền công là do thiếu tự tin trong giao tiếp cũng như khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ chưa tốt.

Đa số các du học sinh có xu hướng thích giao lưu, trò chuyện với người Việt mà không mở rộng quan hệ với sinh viên quốc tế để tăng cường khả năng tiếng Anh và hiểu hơn về văn hóa bản địa. Do đó, họ gặp khó khăn khi xin việc và chỉ có thể đi làm "chui". Từ kinh nghiệm của Khang, em khuyên các bạn du học sinh và tư vấn du học cho các bạn đang có ý định sang du học nên nâng cao trình độ tiếng anh, ngoại ngữ của mình, rèn luyện kỹ năng nghe và nói để tránh sốc văn hóa, ngôn ngư.

Ông Alex Vũ, Giám đốc Tuyển sinh và Hợp tác quốc tế của Đại học Sydney tại Việt Nam, kể không ít du học sinh làm "chui" trong tiệm bánh, quán ăn, nhà hàng của người châu Á, bị thiệt thòi về lương. Họ khiếu nại nhưng thiếu căn cứ nên không thể đòi được tiền. Ông Vũ khuyên du học sinh nên chọn công việc có hợp đồng và gắn với ngành học của mình.

Nếu làm tại những nơi có hợp đồng lao động, ngoài các quyền lợi như môi trường làm việc, sức khỏe được đảm bảo, đơn vị chủ quản còn bắt buộc phải đóng cho người lao động khoảng 10% tiền lương vào quỹ superannuation, theo quy định của cơ quan quản lý thuế Australia (ATO). Việc này được áp dụng cho toàn bộ lao động, không phân biệt người Australia hay sinh viên quốc tế.