Cam thảo, một trong những vị thuốc quen thuộc trong y học cổ truyền, được biết đến với nhiều công dụng chữa bệnh độc đáo. Loại dược liệu này không chỉ nổi bật với vị ngọt tự nhiên mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ việc thanh nhiệt, giải độc cho đến hỗ trợ tiêu hóa và làm dịu các triệu chứng viêm nhiễm.
Cam thảo, với tên khoa học là Glycyrrhiza uralensis, thường được trồng tại những vùng khí hậu ôn đới, đặc biệt ở Trung Quốc, Ấn Độ, và cả Việt Nam. Trong y học cổ truyền, cam thảo có tính bình, vị ngọt, giúp thanh nhiệt và bổ tỳ vị hiệu quả. Loại cây này còn được sử dụng như một thành phần hỗ trợ điều hòa các bài thuốc khác, giúp tăng cường hiệu quả và giảm thiểu độc tính. Điều này lý giải vì sao cam thảo thường xuất hiện trong rất nhiều bài thuốc truyền thống.
Theo giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Hà chia sẻ, một trong những công dụng nổi bật của cam thảo là khả năng thanh nhiệt và giải độc. Những ai thường xuyên gặp vấn đề về mụn nhọt, cơ thể nóng trong, hoặc các bệnh viêm nhiễm thường được khuyên dùng cam thảo để hỗ trợ làm mát cơ thể. Ngoài ra, cam thảo còn giúp bổ khí, kiện tỳ, đặc biệt hữu ích cho những người suy nhược cơ thể hay mắc các bệnh liên quan đến tiêu hóa. Không chỉ vậy, vị thuốc này còn làm dịu cổ họng, trị ho, tiêu đờm hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp cảm lạnh hoặc viêm họng.
Một số bài thuốc điển hình từ cam thảo đã được ứng dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả đáng kể. Chẳng hạn, để trị ho khan hoặc đau họng, người ta thường kết hợp cam thảo cùng cát cánh và bạch quả, sắc thành thuốc uống hàng ngày. Bài thuốc này không chỉ làm dịu cổ họng mà còn hỗ trợ giảm ho, tiêu đờm nhanh chóng. Trong khi đó, đối với những ai mắc chứng viêm loét dạ dày, cam thảo có thể được dùng chung với bạch truật và đương quy, giúp giảm triệu chứng viêm và hỗ trợ làm lành niêm mạc dạ dày.
Không chỉ dừng lại ở các bệnh thường gặp, cam thảo còn được sử dụng để giải độc gan, một trong những cơ quan dễ bị tổn thương bởi lối sống hiện đại. Kết hợp cam thảo với atiso và râu ngô, bài thuốc này giúp thanh lọc cơ thể, cải thiện chức năng gan, đồng thời ngăn ngừa các bệnh lý gan nhiễm mỡ hoặc viêm gan. Đối với những người mệt mỏi, suy nhược cơ thể, cam thảo có thể kết hợp với nhân sâm và táo đỏ để tạo thành thức uống bổ dưỡng, giúp phục hồi sức khỏe hiệu quả.
Tuy nhiên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Thị Tĩnh – giảng viên khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Lương Thế Vinh lưu ý, để sử dụng cam thảo an toàn và đạt hiệu quả tối ưu, cần lưu ý không sử dụng quá liều. Việc dùng cam thảo với liều lượng lớn hoặc kéo dài có thể dẫn đến tình trạng giữ nước, tăng huyết áp và gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Phụ nữ mang thai hoặc những người đang điều trị bệnh mãn tính cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng loại dược liệu này. Bên cạnh đó, việc tự ý kết hợp cam thảo với các dược liệu khác mà không có sự chỉ dẫn từ thầy thuốc cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
Ngưu tất, hay còn được biết đến với các tên gọi khác như cỏ xước hay hoài ngưu tất, là một loại thảo dược có rễ được sử dụng trong y học cổ truyền và y học hiện đại với nhiều công dụng đa dạng.
Trong kho tàng phương thang cổ, Hoàng liên giải độc thang được coi là bài thuốc kinh điển chuyên trị thực nhiệt hỏa, thấp nhiệt và các chứng viêm nhiễm do nhiệt độc.
Nhiều người thường có suy nghĩ rằng cam thảo là một loại “thần dược” có thể dùng hàng ngày để bồi bổ sức khỏe. Tuy nhiên, sự thật là việc lạm dụng cam thảo có thể gây ra những hậu quả không ngờ, biến vị thuốc bổ này thành một “lưỡi dao hai lưỡi” đối với sức khỏe của bạn.
Quả quýt không chỉ là loại trái cây giàu vitamin C mà còn được Đông y coi là vị thuốc quý chữa ho, long đờm và bổ phổi. Nhiều bài thuốc dân gian với quýt mang lại hiệu quả an toàn, phù hợp cho cả trẻ em và người lớn.