Khám phá những bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh từ dược liệu Đại bi

Cây đại bi còn có tên gọi khác là cây từ bi xanh, là loại cây thân nhỏ, cao khoảng 1 đến 3 mét, thân phân cành ở phía ngọn, có nhiều lông. Lá cây đại bi mọc so le, phiến lá có nhiều lông, mép có răng cưa hoặc nguyên.

Cụm hoa đại bi hình ngù ở nách lá hay ở ngọn, chúng gồm nhiều đầu, trong mỗi đầu có nhiều hoa mang màu vàng. Quả bế có lông. Toàn cây đại bi có lông mềm và tinh dầu thơm. Người ta thường thu hái toàn cây vào mùa hạ và thu, có thể dùng tươi hoặc phơi hay sấy khô đều được.

Theo y học cổ truyền, cây đại bi có vị cay và đắng, có mùi thơm nóng, và tính ấm; có tác dụng khu phong, tiêu thũng, và hoạt huyết, tán ứ. Có nhiều công dụng như trị cảm sốt, thấp khớp, hoặc đau bụng kinh… Dùng ngoài để chữa chấn thương, mụn nhọt, ghẻ ngứa. Ngoài ra, có thể làm thuốc ngâm rượu để xoa bóp ở những chỗ đau.

Cách sử dụng đại bi chữa cảm sốt được giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Hà chia sẻ như sau:

Bài thuốc y học cổ truyền chữa cảm mạo, ho, sốt nóng: Dùng 5 đến 12 gam lá đại bi nấu làm nước uống, và giã nát lá đắp vào thái dương để chữa nhức đầu. Hoặc có thể nấu nước xông để cho ra mồ hôi, dùng riêng hoặc phối hợp với các loại lá khác có tinh dầu như lá sả, cam, tre, bưởi … mỗi thứ chỉ lấy một nắm cho vào nồi đổ ngập nước đun sôi dùng để xông, xông ở những nơi kín gió trước, trong và sau khi xông xong phải lau khô mồ hôi… có thể xông từ 2 đến 3 lần trong 1 tuần khi dứt cảm cúm có sốt nhẹ.

Chữa ho do cảm mạo: Lá đại bi 200 gam, lá chanh 50 gam, rễ cà gai leo 100 gam, rễ thuỷ xương bồ 100 gam, củ sả 100 gam, trần bì 50 gam, tất cả phơi khô, cắt nhỏ nấu cùng với nước 2 lần để được 700ml nước thuốc, lọc, rồi thêm 300ml xi rô để được 1 lít cao. Ngày uống 40ml, chia làm 2 lần.

Hỗ trợ điều trị thấp khớp: Đại bi (thân, rễ) khô 20 gam, ké đầu ngựa 10 gam, bạch chỉ 20 gam, thiên niên kiện 20 gam.  Sắc uống ngày 1 thang.

Ðau bụng kinh: Rễ đại bi 30 gam, ích mẫu 15 gam, sắc uống.

Đầy bụng, khó tiêu: Lá đại bi 30 gam tươi sắc uống ngày 1 lần. Uống 3 ngày

Chữa ghẻ: Lá đại bi tươi, lá hồng bì dại, mỗi thứ lấy một nắm, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt đặc dùng bôi.