Mọi phần của cây sen đều được tận dụng, từ hoa đến ngó sen, tất cả các bộ phận của cây sen đều được coi là một loại dược liệu quý trong y học cổ truyền. Hôm nay hãy cùng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về chủ đề này nhé
Ngó sen
Ngó sen, còn được biết đến dưới tên khoa học Nodus Nelumbinis Rhizomatis, là một phần của cây sen phát triển dưới nước. Nó là phần thân rễ của cây sen, nằm ngập trong bùn, có hình dạng trụ, với đường kính khoảng 3cm. Vỏ bên ngoài của nó có độ cứng, màu nâu nhạt, trong khi bên trong thì mềm mại và màu trắng hồng, với nhiều khoang rỗng xếp theo hình nan hoa trên mặt cắt. Khi phát triển, ngó sen sẽ biến thành các lá có cuống dài.
Phần thân rễ của cây sen là ngó sen
Cây sen là một loài cây thân mềm, thân và rễ nằm dưới nước. Rễ cây sen, hay còn gọi là ngó sen, sinh sống dưới mặt nước và chôn sâu vào bùn. Thân cây có hình trụ và màu xanh lục. Lá sen mọc từ thân cây, có cuống dài và màu xanh lục, và chúng thường mọc trên mặt nước với mặt trên không thấm nước.
Hoa sen có kích thước lớn, màu trắng hoặc hồng, và có nhiều nhị màu vàng. Các lá noãn rời thường nằm gắn trên mỗi đế hoa và sau này sẽ phát triển thành quả. Ở mỗi quả sẽ chứa một hạt, trong mỗi hạt có một chồi nhỏ ở giữa gọi là tâm sen.
Cây sen thường mọc rộng rãi ở khắp nơi tại Việt Nam, đặc biệt là trong các đầm, hồ và ao. Thường thì cây sen ra hoa quanh năm.
Thành phần hóa học
Các thành phần hóa học của ngó sen bao gồm khoảng 70% tinh bột, 8% asparagin, araginin và trigonelline. Ngoài ra còn có vitamin A, vitamin B, vitamin C, tannin và chất xơ.
Ngó sen chứa tannin và chất xơ
Công dụng
Theo các nghiên cứu trong Y học hiện đại, ngó sen được biết đến với các tác dụng sau:
Cung cấp nhiều chất dinh dưỡng: Ngó sen chứa nhiều asparagin, một loại amino acid không tự sản xuất được trong cơ thể, có vai trò quan trọng trong tổng hợp glycoprotein và protein.
Hỗ trợ hoạt động của hệ thần kinh: Asparagine liên quan đến việc kiểm soát chuyển hóa của tế bào thần kinh và mô não.
Bảo vệ gan: Arginine trong ngó sen tham gia vào quá trình tổng hợp protein và giúp gan giải độc amoniac, từ đó giúp tăng cường chức năng gan và giảm các triệu chứng liên quan.
Chữa táo bón: Chất xơ trong ngó sen giúp tăng thể tích chất trong lòng ruột, tăng co bóp và làm sạch đường ruột, giúp điều trị táo bón và ngăn ngừa bệnh trĩ.
Bảo vệ dạ dày: Dịch chiết ngó sen có tác dụng thúc đẩy quá trình lành vết loét dạ dày.
Tăng cường hệ miễn dịch: Ngó sen chứa nhiều vitamin C, có vai trò trong quá trình phát triển và tái tạo tế bào từ đó giúp tế bào sửa chữa những tổn thương và làm tăng khả năng chống chịu lại với những tác nhân có hại.
Chống lão hóa: Vitamin C có trong ngó sen là một yếu tố không thể thiếu trong quá trình sản sinh collagen, tạo độ đàn hồi và chống lão hóa.
Giúp ổn định huyết áp: Chất asparagine có trong ngó sen giúp điều hòa lượng dịch thể có trong mạch máu và ổn định huyết áp.
Bổ máu: Ngó sen thường được dùng trong y học cổ truyền để bổ huyết và bổ máu.
Làm đẹp da: Giải độc gan giúp quá trình thanh lọc cơ thể diễn ra hiệu quả hơn, làm da trở nên hồng hào và sáng mịn.
Tác dụng theo Y học cổ truyền
Theo y học cổ truyền, ngó sen có vị ngọt, hơi chát, tính mát, bình, không có độc, được sử dụng để thu liễm, cầm máu, tráng dương và an thần.
Ngó sen dùng chế biến món ăn
Cách dùng
Ép nước uống: Nước ép ngó sen có thể được sử dụng để trị ngộ độc từ cua và cá.
Ép với mía tươi: Nước ép ngó sen pha với mía tươi có thể sử dụng để trị cảm cúm, trúng nắng, sốt cao, khát nước và cảm giác vật vã.
Ép nước uống kèm gừng tươi: Nước ép ngó sen kết hợp với vài lát gừng tươi có thể trị nôn mửa dai dẳng.
Hầm canh: Sử dụng ngó sen để hầm canh có thể bổ dưỡng cơ thể và kích thích tiêu hóa.
Hầm canh với đậu xanh: Canh ngó sen hầm với đậu xanh có thể được sử dụng để trị đau mắt đỏ, ngứa mắt và chảy nước mắt do viêm kết mạc.
Hầm với đại táo: Hầm ngó sen với đại táo có thể hỗ trợ tiêu hóa, đặc biệt là dành cho người ốm dậy, và cũng có thể trị chảy máu chân răng và xuất huyết dưới da do giảm tiểu cầu.
Lưu ý khi sử dụng
Khi sử dụng ngó sen, hãy chú ý những điều sau đây:
Hạn chế sử dụng ngó sen dạng ống để tránh nguy cơ nhiễm ký sinh trùng.
Người có tiền sử đau dạ dày hoặc hội chứng kích thích đường ruột nên hạn chế sử dụng ngó sen, do chất xơ có thể gây ra đầy bụng và khó tiêu.
Tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng được đề xuất để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Luôn tìm kiếm ý kiến của chuyên gia y tế trước khi bắt đầu sử dụng ngó sen, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
Theo dõi cẩn thận các phản ứng phụ có thể xuất hiện khi sử dụng ngó sen và ngừng sử dụng nếu có bất kỳ dấu hiệu không bình thường nào.
Viêm da cơ địa là một bệnh lý da liễu mãn tính, gây ngứa, khô và đỏ da, thường tái phát. Y học cổ truyền (YHCT) đang được nhiều người lựa chọn để điều trị, nhờ vào cách tiếp cận toàn diện và an toàn.
Thuốc Đông y từ lâu đã được nhiều người lựa chọn để điều trị các bệnh hô hấp như ho khan, ho có đờm, ho dai dẳng. Vậy, thuốc Đông y có thực sự hiệu quả với ho có đờm, và cần lưu ý gì khi dùng cho trẻ nhỏ?
Bộ Y tế đang dự thảo Thông tư quy định tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp Y sĩ đa khoa. Trong đó, Bộ Y tế đề xuất trình độ đào tạo của chức danh y sĩ hạng IV là cao đẳng y sĩ, xếp lương viên chức A0.
Khi bị bong gân chân, nhiều người tìm đến các loại lá thuốc Y học cổ truyền để hỗ trợ giảm sưng, giảm đau và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Vậy nên chọn loại lá nào để đắp cho hiệu quả và an toàn?
