Y học cổ truyền chỉ điểm những công dụng chữa bệnh hiệu quả từ Mã đề

Mã đề (Plantago major) là loại thảo dược quen thuộc tại Việt Nam, thường mọc ở ven đường, bãi đất trống hay đồng ruộng. Loài cây này có lá hình tròn, mọc sát đất, và hoa dạng chùm dài. Mã đề được thu hoạch cả lá, hoa, rễ và hạt để sử dụng trong nhiều bài thuốc cổ truyền.

Theo Đông y, mã đề có vị ngọt, tính hàn, tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc và tiêu thũng. Y học hiện đại cũng công nhận mã đề giàu chất xơ, vitamin, và các hợp chất chống oxy hóa giúp tăng cường sức khỏe.

Giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh Lê Xuân Hùng cho biết công dụng chữa bệnh của cây Mã đề gồm:

1. Thanh nhiệt, giải độc cơ thể

Mã đề nổi tiếng với khả năng thanh nhiệt và giải độc, giúp loại bỏ các chất độc tích tụ trong cơ thể. Đặc biệt, các bài thuốc từ mã đề thường được sử dụng để làm mát gan, hỗ trợ chức năng gan và giảm các triệu chứng nóng trong như nổi mụn, nhiệt miệng.

2. Lợi tiểu, hỗ trợ chức năng thận

Mã đề có tác dụng lợi tiểu mạnh mẽ, giúp tăng cường quá trình bài tiết nước tiểu, ngăn ngừa sỏi thận và hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu. Tác dụng này giúp mã đề trở thành vị thuốc không thể thiếu trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh về thận và bàng quang.

3. Điều trị ho, viêm phế quản

Với tính năng kháng viêm và làm dịu, mã đề được sử dụng để giảm ho, long đờm và hỗ trợ điều trị viêm phế quản. Nước sắc mã đề có thể làm dịu cổ họng, giảm tình trạng đau rát và khó chịu do ho kéo dài.

4. Cải thiện tiêu hóa

Hạt mã đề chứa nhiều chất xơ hòa tan, có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột, hỗ trợ điều trị táo bón và cải thiện hệ tiêu hóa. Ngoài ra, mã đề còn giúp giảm viêm loét dạ dày và bảo vệ niêm mạc ruột.

5. Tăng cường sức khỏe mắt

Trong y học cổ truyền, mã đề được sử dụng để cải thiện thị lực, giảm các triệu chứng mỏi mắt và khô mắt. Dược liệu này đặc biệt hữu ích cho những người làm việc lâu với máy tính hoặc đọc sách trong thời gian dài.

Mã đề cũng là dược liệu có mặt trong nhiều bài thuốc y học cổ truyền điều trị bệnh nổi tiếng, được lưu truyền qua nhiều thế hệ, có thể kể đến như:

1. Bài thuốc thanh nhiệt, lợi tiểu

Nguyên liệu: 15g mã đề khô, 10g râu ngô, 10g ý dĩ.

Cách làm: Sắc các nguyên liệu với 1 lít nước, uống trong ngày.

Công dụng: Giúp lợi tiểu, giải nhiệt, hỗ trợ chức năng thận.

2. Trị viêm đường tiết niệu

Nguyên liệu: 20g mã đề, 15g kim tiền thảo, 10g bông mã đề.

Cách làm: Nấu các nguyên liệu với 1 lít nước, uống khi còn ấm.

Công dụng: Giảm đau, kháng viêm và làm sạch đường tiết niệu.

3. Giảm ho, long đờm

Nguyên liệu: 12g mã đề, 10g cát cánh, 10g bạch truật.

Cách làm: Sắc lấy nước uống 2 lần/ngày.

Công dụng: Làm dịu cổ họng, giảm ho và tiêu đờm.

4. Hỗ trợ điều trị sỏi thận

Nguyên liệu: 15g mã đề, 10g kim tiền thảo, 10g râu mèo.

Cách làm: Sắc nước uống hàng ngày, liên tục trong 1 tuần.

Công dụng: Ngăn ngừa hình thành sỏi thận và hỗ trợ bài tiết.

5. Cải thiện tiêu hóa, trị táo bón

Nguyên liệu: 20g hạt mã đề, 10g lá sen khô, 15g ý dĩ.

Cách làm: Nấu nguyên liệu lấy nước uống, uống sau bữa ăn.

Công dụng: Tăng cường nhu động ruột, cải thiện tiêu hóa.