Y học cổ truyền mách bạn những bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ dược liệu Thiên môn chùm

Thiên môn chùm, còn được biết đến với tên gọi khác nhau như Satavari, thuộc họ Thiên môn (Asparagaceae). Loại thảo dược này là một cây leo thân thảo, có chiều dài từ 1 - 2 mét, sở hữu những chiếc lá nhỏ hình kim giống lá thông, mang sắc xanh tươi sáng bóng.

Bộ phận quý giá nhất của thiên môn chùm chính là rễ cây, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại. Cây được trồng phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới như Nepal, Java, Australia, Sri Lanka, Ấn Độ và dãy Himalaya, góp phần mang đến nguồn dược liệu quý giá cho sức khỏe con người.

Có thể sử dụng toàn bộ cây thiên môn chùm để làm thuốc. Tuy nhiên, phần rễ được xem là bộ phận quý giá nhất và mang lại nhiều tác dụng nhất. Rễ thiên môn chùm mọc thành chùm, mỗi nhánh rễ phình to, mập mạp, có hình dạng giống củ sắn. Đây là bộ phận được sử dụng phổ biến nhất để làm thuốc.

Thu hái và chế biến: Thời điểm thu hoạch rễ thiên môn chùm thường từ tháng 9 - 10 kéo dài đến tháng 3 năm sau. Rễ có thể dùng ngay sau khi thu hoạch (tươi) hoặc được phơi khô để bảo quản và sử dụng lâu dài.

Theo y học cổ truyền: Có công dụng lợi tiểu, khu hàn nhiệt, dưỡng cơ bì và bổ ngũ lao, khử nhiệt trúng phong và  nhuận ngũ tạng, thất thương và thông thận khí, ích bì phu nên được sử dụng trong điều chữa suy nhược cơ thể ở người già, mắt mờ, ho ra máu, lao phổi, ho lao, điếc, người gầy ốm, hen suyễn,…

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Thị Tĩnh – giảng viên khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Lương Thế Vinh chia sẻ một số bài thuốc có sử dụng thiên môn chùm kết hợp những vị thuốc khác để điều chữa bệnh gồm:

- Ôn bổ hạ nguyên, dưỡng huyết và tư âm: Cho thiên môn (bỏ lõi) 80 gram và sinh địa 80 gram vào bình bằng gỗ dược liệu liễu, đổ rượu vào rửa sạch, chưng chín, đem phơi tới khi khô hoàn toàn. Thêm nhân sâm 40 gram vào, tán thành bột rồi trộn cùng với thịt táo tàu giã nát làm thành viên to bằng hạt ngô đồng, ngày sử dụng 3 lần, mỗi lần 3 viên dùng trước khi ăn.

- Chăm sóc làn da: Đem hồ ma nhân, thục địa và thiên môn bằng lượng nhau, tán thành bột mịn, sau đó trộn cùng với mật ong, làm thành viên hoàn to bằng hạt long nhãn, mỗi lần sử dụng 20 viên dùng cùng với nước ấm.

- Chữa bệnh tiểu đường: Đem ngũ vị tử, thiên môn và mạch môn bằng lượng nhau, nấu đặc thành cao, sau đó thêm mật ong vào và để sử dụng dần.

- Chữa phong nhiệt, khát, hư lao và chứng phế nuy: Đem thiên môn (bỏ vỏ và bỏ lõi) nấu chín, sau đó ăn trực tiếp. Hoặc sử dụng thiên môn phơi khô, tán thành bột mịn, luyện cùng cùng với mật ong và làm thành viên, mỗi lần sử dụng 20 viên dùng cùng cùng với nước trà.

- Chữa mồ hôi trộm, miệng khô, khát, buồn phiền, bứt rứt trong người: Đem miết giáp, sài hồ, bạch thược, ngũ vị tử, thiên môn, thanh hao, mạch môn, ngưu tất và địa cốt bì, những vị bằng lượng nhau, những vị sắc lấy nước dùng.

- Chữa sán khí: Nấu ô mai 20 gram cùng cùng với vị thuốc thiên môn 12g cho kỹ, sau đó sử dụng nước dùng.

- Chữa đau nhức cơ thể do hư lao: Đem thiên môn chùm lượng vừa đủ, tán thành bột mịn, mỗi lần sử dụng 1 thìa dùng cùng cùng với rượu, ngày sử dụng 3 lần cho tới khi khỏi.