Y học cổ truyền từ lâu đã nổi tiếng với những bài thuốc chữa ho từ thảo dược tự nhiên. Các vị thuốc như tía tô, húng chanh, cam thảo hay bách bộ không chỉ giúp giảm ho hiệu quả mà còn an toàn cho sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu công dụng và cách dùng các thảo dược này để chữa ho tại nhà một cách an toàn, hiệu quả.
Theo y học cổ truyền, ho là triệu chứng do rối loạn chức năng của phế (phổi). Nguyên nhân thường do ngoại tà xâm nhập (phong hàn, phong nhiệt), đàm ứ, hoặc do cơ thể suy nhược lâu ngày.
Ho được chia thành các loại chính:
- Ho phong hàn: Ho có đờm loãng, sợ lạnh, đau đầu.
- Ho phong nhiệt: Ho khan, đờm đặc, đau họng, khát nước.
- Ho lâu ngày do phế âm hư: Ho khan kéo dài, khô miệng, mất tiếng.
Việc chữa trị ho bằng y học cổ truyền sẽ dựa vào nguyên nhân gây bệnh để lựa chọn các loại thảo dược phù hợp.
Giảng viên khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh, thầy Lê Xuân Hùng chia sẻ một số thảo dược chữa ho hiệu quả sau:
Húng chanh (Tần dày lá)
Công dụng: Húng chanh có tính ấm, vị cay nhẹ, chứa nhiều tinh dầu có tác dụng kháng khuẩn, tiêu đờm và giảm ho hiệu quả.
Cách dùng: Hấp cách thủy húng chanh với mật ong hoặc đường phèn, dùng uống ngày 2-3 lần giúp giảm ho nhanh chóng.
Cam thảo
Công dụng: Cam thảo có vị ngọt, tính bình, được biết đến với khả năng làm dịu cổ họng, long đờm và giảm viêm.
Cách dùng: Sắc nước cam thảo uống hàng ngày hoặc kết hợp cam thảo với các thảo dược khác trong bài thuốc chữa ho.
Bách bộ
Công dụng: Bách bộ có tác dụng giảm ho, tiêu đờm và kháng khuẩn mạnh. Đây là thảo dược phổ biến trong nhiều bài thuốc Đông y trị ho lâu ngày.
Cách dùng: Dùng bách bộ sắc uống hoặc ngâm rượu trị ho khan và ho có đờm.
Tía tô
Công dụng: Tía tô có vị cay, tính ấm, giúp giải cảm, tiêu đờm và giảm ho do cảm lạnh.
Cách dùng: Lá tía tô có thể nấu nước uống hoặc kết hợp với cháo hành để giải cảm và trị ho hiệu quả.
Gừng
Công dụng: Gừng là thảo dược tính ấm, vị cay, có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn và giảm ho.
Cách dùng: Pha trà gừng ấm hoặc kết hợp gừng với mật ong để tăng cường khả năng chữa ho.
Khi sử dụng thảo dược chữa ho, việc lựa chọn đúng loại thảo dược và bài thuốc phù hợp với nguyên nhân gây bệnh là rất quan trọng để đạt hiệu quả tối ưu. Tuy nhiên, không nên tự ý sử dụng trong thời gian dài vì một số loại thảo dược có thể gây tác dụng phụ nếu dùng quá liều hoặc kéo dài. Đối với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, cần tham khảo ý kiến thầy thuốc y học cổ truyền trước khi dùng để đảm bảo an toàn. Bên cạnh đó, nên kết hợp chế độ sinh hoạt hợp lý như nghỉ ngơi đầy đủ, giữ ấm cổ họng và uống đủ nước để tăng cường hiệu quả điều trị ho.
Trong quan niệm của y học cổ truyền, bốc hỏa là hiện tượng nhiệt năng trong cơ thể tăng cao, làm cho người bệnh cảm thấy nóng bừng ở đầu, mặt, ngực, kèm theo các triệu chứng như khô miệng, đổ mồ hôi, tiểu vàng, táo bón.
Chu sa, hay còn gọi là thần sa, là vị thuốc quý trong Y học cổ truyền, nổi tiếng với khả năng thanh nhiệt, an thần, trấn tĩnh tâm trí và ổn định tinh thần.
Trong kho tàng dược liệu Y học cổ truyền, Tục đoạn là một trong những vị thuốc được đánh giá cao nhờ công dụng phong phú và hiệu quả rõ rệt, đặc biệt trong việc hỗ trợ xương khớp, an thai và chữa trị tổn thương do sang chấn.
Bổ cốt chỉ là một vị thuốc Nam có giá trị cao trong kho tàng y học cổ truyền. Với khả năng hỗ trợ chức năng thận, cải thiện tiêu hóa và tăng cường sinh lực, bổ cốt chỉ thường xuất hiện trong nhiều bài thuốc cổ phương điều trị các chứng bệnh mạn tính.