Thảo dược hỗ trợ người bệnh đái tháo đường: Giải pháp từ Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, nhiều loại cây thuốc không chỉ giúp điều hòa khí huyết, bồi bổ tạng phủ mà còn có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường. Dưới đây là 5 loại thảo dược đã được dân gian sử dụng từ lâu và ngày càng được nhiều nghiên cứu hiện đại công nhận tác dụng tích cực đối với người bệnh tiểu đường.

1. Khổ qua

Khổ qua (hay mướp đắng) là loại quả quen thuộc trong các bữa ăn và cũng là dược liệu phổ biến trong Y học cổ truyền. Vị đắng, tính hàn của khổ qua có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, rất phù hợp với người bị nội nhiệt hoặc mắc bệnh mạn tính như đái tháo đường.

Trong quả khổ qua có chứa hoạt chất charantin, polypeptid-P và vicine – những chất đã được chứng minh giúp hạ đường huyết, cải thiện độ nhạy insulin. Có thể sử dụng khổ qua theo nhiều cách như nấu canh, xào với thịt nạc, hoặc phơi khô nấu nước uống hàng ngày.

2. Nghệ

Nghệ từ lâu đã được biết đến là một vị thuốc kháng viêm tự nhiên nhờ hoạt chất curcumin. Đối với bệnh nhân tiểu đường, curcumin không chỉ giúp giảm viêm – một yếu tố thúc đẩy biến chứng của bệnh – mà còn có thể cải thiện độ nhạy insulin và hạn chế sự gia tăng đột ngột của đường huyết.

Có thể thêm nghệ vào khẩu phần ăn hoặc sử dụng dưới dạng bột pha với mật ong, sữa ấm để vừa tốt cho tiêu hóa vừa hỗ trợ điều hòa đường máu.

3. Gừng

Gừng không chỉ là gia vị mà còn là vị thuốc có tính ấm, thường được sử dụng để ôn trung, tán hàn trong Y học cổ truyền. Đối với người bị đái tháo đường, gừng giúp tăng cường hấp thu glucose ở cơ bắp, đồng thời giảm lượng đường tồn lưu trong máu.

Một số nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy chiết xuất từ gừng già có thể làm giảm nguy cơ đục thủy tinh thể – biến chứng thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường. Người bệnh có thể sử dụng gừng dưới dạng trà gừng, nước ép hoặc thêm vào món ăn.

4. Bạch quả

Bạch quả (Ginkgo biloba) không chỉ nổi tiếng với tác dụng tăng cường trí nhớ mà còn giúp cải thiện lưu thông máu, hỗ trợ hoạt động của tuyến tụy. Một số thử nghiệm cho thấy việc sử dụng chiết xuất bạch quả có thể giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát tốt hơn các chỉ số đường huyết, đặc biệt khi dùng kèm với thuốc điều trị như metformin.

Tuy nhiên, vì bạch quả có thể gây tương tác thuốc, người bệnh nên hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng.

5. Tỏi và hành tây

Hai loại củ quen thuộc này chứa các hợp chất lưu huỳnh, đặc biệt là allicin, có cấu trúc tương tự insulin. Những chất này giúp tăng hấp thu glucose và làm chậm quá trình tiêu hóa tinh bột, từ đó kiểm soát mức đường trong máu một cách tự nhiên.

Bên cạnh đó, tỏi và hành tây còn có khả năng tăng sức đề kháng, phòng ngừa nhiễm trùng – yếu tố nguy hiểm với người bệnh tiểu đường.

Dù thảo dược có nhiều lợi ích, người bệnh không nên lạm dụng mà cần kết hợp chặt chẽ với chế độ ăn uống khoa học, vận động đều đặn và duy trì cân nặng hợp lý. Theo khuyến nghị của bác sĩ, giảng viên Lê Xuân Hùng hiện đang công tác tại khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Lương Thế Vinh cho biết, người bệnh nên giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng – bởi khí huyết trì trệ, uất kết lâu ngày có thể làm tình trạng bệnh nặng thêm.

Một số biện pháp hỗ trợ kiểm soát bệnh hiệu quả gồm:

- Tăng cường vận động: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, như đi bộ, đạp xe, yoga hoặc khí công dưỡng sinh.

- Ăn uống cân đối: Ưu tiên thực phẩm nhiều chất xơ, rau củ, giảm đường tinh luyện và chất béo bão hòa.

- Giữ tâm lý ổn định: Tránh lo âu, ngủ đủ giấc, thiền định hoặc luyện thở để giảm stress.

Việc tận dụng dược tính tự nhiên từ các loại cây thuốc không chỉ là nét đặc sắc của Y học cổ truyền mà còn mở ra hướng điều trị bổ trợ an toàn, bền vững cho người mắc bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, người bệnh cần thăm khám thường xuyên và phối hợp với bác sĩ để theo dõi sát sao, tránh tình trạng dùng sai cách hoặc thay thế hoàn toàn thuốc điều trị chính.