Y học cổ truyền khám phá công dụng tiêu đờm, nhuận phế từ Bồ hòn

Những đặc điểm nhận biết vị thuốc bồ hòn

Vị thuốc đông y Bồ hòn là cây thân gỗ, có chiều cao trung bình từ 5 – 10m, một số cây có thể phát triển cao đến 13m. Cây bồ hòn thường rụng lá vào mùa khô, lá mọc so le dạng kép lông chim, mỗi lá gồm có khoảng 4 – 6 đôi lá chét mọc đối xứng nhau. Phiến lá của cây bồ hòn có gân nổi rõ ở cả hai mặt, mép nguyên, đầu nhọn và gốc hơi lệch.

Cây thuốc bồ hòn có hoa mọc thành cụm ở đầu cành, hoa nhỏ và có màu lục nhạt. Quả của vị thuốc này hình cầu, vỏ ngoài dày, có màu vàng nâu khi chín, bên trong chứa hạt tròn, màu nâu đen. Cây bồ hòn thường ra hoa vào tháng 7 – 9 và sai quả vào tháng 10 – 12.

Người ta thường lấy vỏ quả, rễ, lá, hạt và vỏ rễ của cây bồ hòn sử dụng để làm thuốc trị bệnh.

Thành phần hóa học của vị thuốc đông y Bồ hòn

Bên trong quả bồ hòn có chứa nhiều saponin (khoảng 18%), các saponin trong dược liệu này đều có dược tính mạnh như Sapindosid A, B, E, E1, C, Y2, X, Y,… Ngoài ra hạt của bồ hòn còn chứa 9 – 10% dầu béo.

Tính vị và quy kinh của vị thuốc đông y Bồ hòn

Theo giảng viên y học cổ truyền Nguyễn Hữu Bản hiện đang công tác tại Trường Đại học Lương Thế Vinh cho biết, rễ và quả bồ hòn có vị rất đắng, tính mát, đặc biệt rễ hơi có độc. Chính vì vậy vị thuốc này thường quy vào kinh Tỳ và Phế.

Ông Bản cũng giới thiệu một số bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh từ Bồ hòn như sau:

Bài thuốc điều trị viêm amidan, viêm họng gây nuốt đau, ho và ứ đờm

Chuẩn bị nguyên liệu: Cần dùng vỏ quả bồ hòn đồ chín.

Cách thực hiện bài thuốc: Khi tiến hành làm bài thuốc này, hãy đem dược liệu đã chuẩn bị phơi khô rồi tán thành bột mịn, sau đó người bệnh dùng một ít bột thổi vào họng.

Bài thuốc điều trị chứng sốt cao, khó thở và ho do cảm mạo

Chuẩn bị nguyên liệu: Cần dùng rễ bồ hòn.

Cách thực hiện bài thuốc: Khi tiến hành làm bài thuốc điều trị chứng sốt cao, khó thở và do cảm mạo, người bệnh hãy sắc rễ bồ hòn lấy nước để uống.

Bài thuốc điều trị đau nhức răng, hôi miệng, sâu răng

Chuẩn bị nguyên liệu: Dùng hạt bồ hòn.

Cách thực hiện bài thuốc: Khi thực hiện bài thuốc này hãy giã nát, thêm nước sạch vào và vắt lấy nước. Người bệnh dùng dịch vắt súc miệng, nên thực hiện nhiều lần trong ngày sẽ thấy triệu chứng của bệnh được thuyên giảm dần.

Bài thuốc giúp hỗ trợ điều trị bệnh viêm xoang

Chuẩn bị nguyên liệu: Cần chuẩn bị rễ bồ hòn, mẫu kinh, lá cây sanh và cây bạc đầu mỗi vị 15g.

Cách thực hiện bài thuốc: Để thực hiện bài thuốc y học cổ truyền giúp trị bệnh viêm xoang hãy đem sắc với 500ml nước, khi còn lại một nửa nước thuốc thì dừng lại. Khi sử dụng người bệnh hãy chắt lấy nước và chia thành 3 lần uống trong ngày nhé.        

Theo chia sẻ từ ông Bản, khi có ý định sử dụng bài thuốc uống từ Bồ hòn, người bệnh nên tìm gặp thầy thuốc để được gia giảm liều lượng thích hợp với tình trạng bệnh lý của mình.