Đương quy, một loại thảo dược quen thuộc trong Y học cổ truyền, được coi là “nhân sâm cho phụ nữ” nhờ khả năng bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt và bồi bổ cơ thể. Với hàng loạt tác dụng hỗ trợ sức khỏe, đương quy đã trở thành một vị thuốc không thể thiếu trong nhiều bài thuốc cổ truyền, giúp điều trị và phòng ngừa nhiều bệnh lý khác nhau.
Đương quy (tên khoa học: Angelica sinensis) là một loại cây thân thảo thuộc họ Cần (Apiaceae), được trồng nhiều ở các vùng cao như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Bộ phận dùng làm thuốc chính là rễ cây, có vị ngọt, cay và tính ấm. Trong Y học cổ truyền, đương quy từ lâu đã được coi là một trong những vị thuốc quý, đặc biệt hiệu quả trong việc bổ huyết và điều hòa cơ thể. Công dụng của vị thuốc Đương quy có thể kể đến như:
Bổ huyết
Công dụng nổi bật nhất của đương quy là khả năng bổ huyết, cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sinh lực. Đối với những người bị thiếu máu, xanh xao, mệt mỏi, đương quy là vị thuốc quan trọng giúp bổ sung dưỡng chất cần thiết cho máu. Phụ nữ sau sinh hoặc trong thời kỳ kinh nguyệt thường được khuyến khích sử dụng đương quy để cải thiện tình trạng mất máu, suy nhược cơ thể.
Trong Y học cổ truyền, đương quy thường được sử dụng trong các bài thuốc như “Tứ vật thang” để chữa các bệnh lý liên quan đến thiếu máu, kinh nguyệt không đều và huyết ứ.
Điều hòa kinh nguyệt
Đương quy được mệnh danh là “nhân sâm của phụ nữ” bởi công dụng điều hòa kinh nguyệt vô cùng hiệu quả. Nó giúp cân bằng hormone, kích thích tuần hoàn máu, giảm đau bụng kinh và điều trị các rối loạn kinh nguyệt như kinh nguyệt không đều, lượng máu kinh ít hoặc nhiều quá mức. Đương quy còn giúp hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến tiền mãn kinh và mãn kinh.
Phụ nữ thường được sử dụng đương quy trong các bài thuốc để điều trị tình trạng khí huyết ứ trệ, giúp kinh nguyệt lưu thông, tránh các triệu chứng đau bụng, khó chịu.
Giảm viêm và giảm đau
Ngoài tác dụng bổ huyết và điều hòa kinh nguyệt, đương quy còn có đặc tính kháng viêm, giảm đau hiệu quả. Vị thuốc này được sử dụng để điều trị các triệu chứng viêm nhiễm như viêm khớp, đau lưng và đau cơ. Đương quy giúp giảm viêm, cải thiện tuần hoàn máu tại các khu vực bị viêm, từ đó làm giảm cơn đau một cách tự nhiên mà không gây tác dụng phụ như một số thuốc tân dược.
Hỗ trợ tiêu hóa
Trong Y học cổ truyền, đương quy cũng được sử dụng để cải thiện chức năng tiêu hóa. Nó giúp kích thích tiết dịch tiêu hóa, tăng cường chức năng gan và lá lách, giúp cải thiện tình trạng chán ăn, đầy bụng, khó tiêu. Người bị suy nhược cơ thể, thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa, có thể dùng đương quy như một giải pháp hỗ trợ bồi bổ và điều hòa chức năng tiêu hóa.
Chống lão hóa và bảo vệ sức khỏe tim mạch
Nhờ chứa các chất chống oxy hóa, đương quy còn giúp làm chậm quá trình lão hóa, bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do gốc tự do gây ra. Nó hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch, cải thiện tuần hoàn máu, giảm cholesterol xấu và ngăn ngừa tình trạng huyết áp cao. Sử dụng đương quy đều đặn có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch như đột quỵ, xơ vữa động mạch.
Giảng viên Y học cổ truyền – Trường Đại học Lương Thế Vinh, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Hà lưu ý, đương quy được sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau như sắc uống, làm viên hoàn, hoặc bào chế thành các dạng cao lỏng. Ngoài ra, đương quy còn được kết hợp với nhiều vị thuốc khác trong các bài thuốc để tăng hiệu quả điều trị, điển hình như “Tứ vật thang” hay “Thập toàn đại bổ”.
Khi sử dụng đương quy, cần chú ý liều lượng và cách thức phù hợp để đạt được hiệu quả tốt nhất. Đối với phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng, vì đương quy có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
